Διαβάστε στο Zeitgeist το χρονικό της τρομοκρατίας του ισλαμικού εξτρεμισμού, πότε και γιατί ξεκίνησε, πώς εξελίχθηκε και πώς φτάσαμε από τη Χεζμπολλάχ και την Αλ Κάιντα στο μεγάλο μακελειό.
Τι εβδομάδα που διανύουμε! Στις 7/9 οι Ταλιμπάν σχημάτισαν κυβέρνηση στην Καμπούλ. Στις 9/9 ξεκίνησε στο Παρίσι η δίκη των τρομοκρατών του Μπατακλάν και του Σταντ ντε Φρανς. Το Σάββατο 11/9 συμπληρώνονται 20 χρόνια από την επίθεση στο World Trade Center της Νέας Υόρκης. Οι ημερομηνίες, μας ειρωνεύονται…
Πέρασαν δύο δεκαετίες και οι ΗΠΑ δεν έχουν καταφέρει να αποκωδικοποιήσουν την επίθεση που δέχτηκαν το 2001. Απόδειξη το γεγονός ότι οι πρώην ταπεινωμένοι εχθροί τους, είναι σήμερα οι μεγάλοι νικητές στο Αφγανιστάν. Πως όμως φτάσαμε στην 11η Σεπτεμβρίου;
Η τζιχαντιστική τρομοκρατία είναι μια παλιά υπόθεση και έχει τις ρίζες της στην ερμηνεία του Κορανίου που επιχείρησαν λόγιοι μουσουλμάνοι στα τέλη του 19ου αιώνα. Τότε, μετά από μια μακρά περίοδο στρατιωτικής και πολιτιστικής κυριαρχίας, οι ισλαμικές αυτοκρατορίες της Μέσης Ανατολής φθίνουν από την επέλαση των ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων, με αποτέλεσμα τη δεκαετία του 1920 ελάχιστα κράτη με μουσουλμανικό πληθυσμό να διατηρούν την ανεξαρτησία τους. Τότε είναι που, σύμφωνα με τον μελετητή του φαινομένου της τρομοκρατίας Ράνταλ Λω, καθηγητή ιστορίας στο Birmingham Southern College της Αλαμπάμα, ορισμένοι μουσουλμάνοι αναζήτησαν την επιστροφή στις αξίες και τις πρακτικές των ενάρετων προγόνων τους, τον ιδανικό τρόπο ζωής των Σαλαφί.
Αρκετά αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ορισμένοι νέοι σε διάφορα κράτη της περιοχής απογοητευμένοι από τον αραβικό εθνικισμό και τον σοσιαλιστικής απόχρωσης παναραβισμό, προσεγγίζουν τις διδαχές φανατικών ουλεμάδων (μουσουλμάνοι λόγιοι), οι οποίοι θέτουν τις βάσεις για μια ακόμα πιο συντηρητική και συγχρόνως ακραία ερμηνεία του Κορανίου.
Η πετρελαϊκή κρίση και το ιστορικό εμπάργκο του 1973 υπήρξαν μια παγκόσμια αναστάτωση με επίκεντρο τη Μέση Ανατολή από την οποία οι Σαουδάραβες ηγέτες πλούτισαν. Ο έκλυτος βίος ορισμένων από αυτούς, ο εναγκαλισμός τους με τη Δύση, η παροχή στις ΗΠΑ βάσεων στο έδαφος της χώρας και η προσέγγιση με το Ισραήλ, επιβεβαιώνουν σε μεγάλο τμήμα των μουσουλμάνων ότι κάτι πρέπει, άμεσα, έστω και με τη βία, να αλλάξει στον μουσουλμανικό κόσμο. Το 1970, στην Αίγυπτο, ένας γιατρός, ο Αϋμάν αλ- Ζαουάχρι, μόλις 21 ετών, θα ιδρύει την Τζαμαάτ αλ Τζιχάντ («Οργάνωση Πάλη»). Ναι, είναι το μετέπειτα δεξί χέρι και διάδοχος του Οσάμα Μπιν Λάντεν.
Τα γεγονότα πυκνώνουν στα τέλη της δεκαετίας του 1970: Οι Σοβιετικοί εισβάλουν το 1979 στο Αφγανιστάν για να στηρίξουν μια ομάδα κομμουνιστών πολεμάρχων που είχαν καταλάβει την εξουσία πραξικοπηματικά. Το 1979 ξεσπά η Ιρανική Επανάσταση που γκρεμίζει το διεφθαρμένο κοσμικό καθεστώς Παχλεβί κι εγκαθιδρύει ισλαμική δημοκρατία. Το 1981 δολοφονείται στην Αίγυπτο ο πρόεδρος Σαντάτ από την ομάδα του Αλ Ζαουάχρι, ενώ το 1983, η οργάνωση Χεζμπολλάχ («Το Κόμμα Του Θεού») του Ιμάντ Μουγκνίγιε, ανατινάζει, στρατώνες και ξενοδοχεία στη Βηρυτό αφήνοντας πίσω της εκατοντάδες νεκρούς -μεταξύ αυτών και 240 Αμερικανούς.
Η ήττα των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο και πυροδοτεί νέο γύρο τρομοκρατίας. Το 1992 οι Μουτζαχεντίν («Αυτοί που πολεμούν»), καταλαμβάνουν την Καμπούλ και το 1993 ένας παλαιστινιακής καταγωγής Κουβετιανός, ο Ραμζί Γιουσέφ, επιχειρεί να ανατινάξει το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου στη Νέα Υόρκη. Το 1997 έχουμε τη «Σφαγή στο Λούξορ» της Αιγύπτου, μια από τις χειρότερες τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον τουριστών από τη φονική ομάδα του Αλ Ζαουάχρι.
Το 1998 η Αλ Κάιντα («Η Βάση») που είχε εντωμεταξύ δημιουργηθεί από τον Σαουδάραβα εκατομμυριούχο Οσάμα Μπιν Λάντεν και είχε ήδη κηρύξει τον πόλεμο στις ΗΠΑ, ανατινάζει τις αμερικανικές πρεσβείες στο Ναϊρόμπι (Κένυα) και το Νταρ Ες Σαλάμ (Τανζανία). Αυτό το χτύπημα, (δίδυμο, φονικό χτύπημα απόλυτης ακρίβειας και φοβερής ισχύος) σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές του φαινομένου της τρομοκρατίας, θα έπρεπε να έχει κινητοποιήσει τις μυστικές υπηρεσίες αλλά και την πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ. Ο κύκλος του αίματος κλείνει, προσωρινά το 1999, όταν αυτονομιστές Τσετσένοι εξαπολύουν τρομοκρατικές επιθέσεις στη Ρωσία- όλοι θυμόμαστε το μακελειό στο Θέατρο Ντουμπρόβσκα.
Ο Μπιν Λάντεν, ενθουσιασμένος από τη νίκη στο Αφγανιστάν αλλά απογοητευμένος από τον περιορισμένο αντίκτυπο των επιμέρους τρομοκρατικών ενεργειών που τόσο η δική του όσο κι άλλες οργανώσεις είχαν διαπράξει, συνέλαβε το 1999 το σχέδιο για ένα θεαματικό χτύπημα στην καρδιά του εχθρού.
Σύμφωνα με τον Ράνταλ Λω («Τρομοκρατία – Μια παγκόσμια ιστορία», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2020) «η επιχείρηση που σχεδίαζε η Αλ- Κάιντα ήταν ένα εγχείρημα πολύ μεγαλύτερο και πολυπλοκότερο από οτιδήποτε είχε τολμήσει στο παρελθόν η κάθε ομάδα. Αναπόφευκτα, λοιπόν, οι σχεδιαστές της υπέπεσαν σε σωρεία λαθών, άλλοτε λόγω άγνοιας κι άλλοτε λόγω απροσεξίας…». Κι όμως, παρά τα μηνύματα που έλαβαν οι αμερικανικές αρχές εξαιτίας αυτών των λαθών, ακόμα κι όταν Ιορδανοί πράκτορες τους έδωσαν και την κωδική ονομασία της επιχείρησης («Μεγάλος Γάμος», μια παράφραση του «Μεγάλο Μήλο»), CIA, NSA και FBI δεν αξιοποίησαν απολύτως τίποτα. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά…
