Αν και κυκλαδονήσι, η Άνδρος διαφέρει από τα τυπικά νησιά των Κυκλάδων και καταφέρνει να γοητεύει με τον αριστοκρατικό χαρακτήρα της που διατηρεί ατόφιο.
Κοσμοπολίτικη, πληθωρική, εντυπωσιακή. Αυτή είναι η Άνδρος, «η νήσος η έκπαγλος, η βασιλίς του Αιγαίου… η ωραιοτέρα όλων του κόσμου» όπως έγραφε ο Α. Εμπειρίκος στον Μεγάλο Ανατολικό για τον τόπο του, κάνοντας τη φαντασία μας να πλέει στη «βαθυκύανον απεραντοσύνην του ωκεανού, τον γαλανόν ορίζοντα».
Στη Χώρα, δεσπόζουν τα υπέροχα νεοκλασικά αρχοντικά, και οι μαρμάρινοι πεζόδρομοι που κάνουν την περιήγηση στα σοκάκια της πόλης μια μοναδική, ατμοσφαιρική εμπειρία, γεμάτη ιστορικές αναφορές που ξεκινούν από την αρχαιοελληνική μυθολογία και περιδιαβαίνουν τις χιλιετίες μέχρι σήμερα. Ακλόνητα ντοκουμέντα της μεγαλοπρέπειας, του ναυτικού και ιστορικού εκτοπίσματος της Άνδρου υπάρχουν παντού στο νησί: στα μουσεία, στους αρχαιολογικούς χώρους, στα μεσαιωνικά αρχοντικά κτίρια, στις εκκλησίες.
Το Μπατσί αποτελεί ένα από τα ομορφότερα μέρη του νησιού. Είναι ένα παλιό, παραδοσιακό ψαροχώρι της Άνδρου, που τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί σε τουριστικό θέρετρο. Απέχει μόλις 7 χλμ από το Γαύριο, το κύριο λιμάνι της Άνδρου και πραγματικά αξίζει την επίσκεψη κάποιου. Τα παραδοσιακά ασβεστωμένα σπίτια με την κόκκινη στέγη να το περιτριγυρίζουν, τα καταστήματα και την έντονη νυχτερινή ζωή, η υπέροχη παραλία του αποτελούν πόλο έλξης.
Αν και η εντυπωσιακή βλάστηση, τα βουνά, οι εύφορες πεδιάδες και τα τρεχούμενα νερά κάνουν το νησί να διαφέρει από την τυπική εικόνα των Κυκλάδων, καταφέρνει να διατηρεί το χαρακτηριστικό χρώμα και ύφος. Πολυάριθμες πεζοπορικές διαδρομές, ρεματιές, καταρράκτες και γραφικά χωριά με πυργόσπιτα, νερόμυλους και εξωκλήσια προσφέρουν απέραντη γαλήνη. Ένα αγκάλιασμα με τη μητέρα Φύση. Οι ορκισμένοι πεζοπόροι βρίσκουν στην Άνδρο έναν επίγειο παράδεισο, αφού το νησί έχει εκτεταμένο δίκτυο μονοπατιών, συνολικού μήκους 180 χλμ., που προσφέρει δυνατές συγκινήσεις.
Εξίσου υπέροχες είναι οι παραλίες της. Μπορούμε να κολυμπήσουμε στο πολυσύχναστο και αμμουδερό Μπατσί, στο βοτσαλωτό Βιτάλι, στον εντυπωσιακό Ζόρκο με τη χρυσή άμμο και τα βότσαλα, στη διάσημη Άχλα με τα νερά σε εκτυφλωτικό τιρκουάζ χρώμα. Κάνουμε μια βόλτα στο Ατένι με την αμμουδιά και τα ρηχά νερά, στη δημοφιλή Χρυσή Άμμο με την ψιλή άμμο, και στον Μύλο με τους πολλούς ανέμους για surfing και windsurfing. Φυσικά δεν ξεχνάμε την πασίγνωστη και πιο φωτογραφημένη παραλία της Άνδρου, Της γριάς το Πήδημα, με το λεπτό βότσαλο και εκπληκτικά νερά.
Όπως είπαμε, η Άνδρος έχει έντονο πολιτιστικό προφίλ, οπότε έχουμε πολλές επιλογές για να περάσουμε τον χρόνο μας.
– Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις διάσημων καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο.
– Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου: στεγάζει ευρήματα από τη Νεολιθική έως τη Βυζαντινή εποχή.
– Μουσείο Λαογραφίας και Χριστιανικής Τέχνης: είναι στο παλιό παγοποιείο «Μαντζαβελάκη» και περιλαμβάνει εκθέματα από τη ζωή της Άνδρου και αντίγραφα της χριστιανικής τέχνης.
– Μουσείο Ελιάς Κυκλάδων: τα πάντα σχετικά με τον παραδοσιακό τρόπο παραγωγής του ελαιόλαδου.
– Αρχαιολογικός χώρος Στρόφιλα: είναι ο μεγαλύτερος οικισμός της Νεότερης Νεολιθικής Εποχής που εντοπίστηκε στο Αιγαίο.
– Αρχαιολογικός Χώρος Παλαιόπολης: κτίστηκε μεταξύ 7ου-6ου αιώνα π.Χ. και ήταν πρωτεύουσα του νησιού. Σώζονται διάφορα κτίσματα.
– Οικισμός Ζαγοράς: χρονολογείται μεταξύ 10ου και 8ου αι. π.Χ. (Γεωμετρική Περίοδος). Σώζονται ερείπια κτισμάτων.
– Ελληνιστικός Πύργος του Αγίου Πέτρου: ένας από τους καλύτερα σωζόμενους στις Κυκλάδες, κατασκευασμένος εξ ολοκλήρου από ντόπιο σχιστόλιθο.
Εκτός από την ιστορία, πλούσια είναι και η γαστρονομική κληρονομιά της Άνδρου. Η μακρά κτηνοτροφική παράδοση μας δίνει κρέατα υψηλής ποιότητας και φυσικά τυριά όπως το βολάκι, η πετρωτή (ή αρμεξιά ή ανάλατη) και η κοπανιστή, ένα πηχτό τυρί που αλείφεται. Το απόλυτο πιάτο είναι η μοναδική ντόπια ομελέτα φρουτάλια, με πατάτες, τοπικά λουκάνικα και γλύνα. Φεύγοντας παίρνουμε μαζί μας κάπαρη, μέλι και σπιτικά λικέρ όπως το πότζι, αμυγδαλωτά, σουμάδα, και γλυκά του κουταλιού όπως νεραντζάκι, τριαντάφυλλο και ανθό λεμονιάς.
