Θυμόμαστε όλους τους καύσωνες που άφησαν ανεξίτηλο το σημάδι τους από το 1958 και μετά, με θερμοκρασίες μέχρι και 48 °C!
Μυθικές διαστάσεις έχει πάρει η επέλαση του καύσωνα που περιμένουμε από μέρα σε μέρα, αφού τα δελτία ειδήσεων προειδοποιούν για τα δεινά που θα ακολουθήσουν με πηχυαίους τίτλους και δραματικά μουσικά χαλιά. Ωστόσο, όπως πολύ καλά ξέρουμε ο καύσωνας δεν είναι ένα πρωτοφανές ή έστω σπάνιο φαινόμενο για τα ελληνικά δεδομένα. Οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες τους καλοκαιρινούς μήνες ανέκαθεν ταλαιπωρούσαν τη χώρα, και κοιτάζοντας πίσω στον χρόνο βλέπουμε ότι γίνεται μεγάλος ντόρος για κάτι με το οποίο έχουμε μάθει να ζούμε εδώ και δεκαετίες. Έτσι, οι καύσωνες άλλοτε περνούν και τους ξεχνάμε, και άλλοτε ρημάζουν τα πάντα στο πέρασμά τους μένοντας αξιομνημόνευτοι για τις ολέθριες συνέπειές τους.
1958: Με 47,2 °C που έπληξαν τη Θεσσαλία τον Αύγουστο του 1958, θεωρείται ένας από τους χειρότερους καύσωνες που είχαμε ποτέ στη χώρα. Οι αφόρητες θερμοκρασίες κράτησαν περίπου μια εβδομάδα και άφησαν πίσω τους 600 νεκρούς.
1973: Ο Ιούλιος του 1973 είχε τρεις μέρες με αποπνικτική ζέστη. Το θερμόμετρο έδειξε στην Τανάγρα 46 °C, στη Λαμία 46,5 °C, στην Ελευσίνα 46,4 °C, στην Αγχίαλο 46,2 °C και στη Λάρισα 45,2. Ευτυχώς δεν αναφέρθηκαν θύματα.
1977: Όχι και τόσο γνωστός αυτός ο καύσωνας, αν και ο υδράργυρος στη χώρα σημείωσε ευρωπαϊκό ρεκόρ. Στις 10 Ιουλίου το θερμόμετρο έδειξε πρωτοφανείς θερμοκρασίες σημειώνοντας 48 °C σε Ελευσίνα και Τατόι. Το γεγονός ότι κράτησε μόνο ένα 24ωρο ήταν πραγματικά σωτήριο και δεν θρηνήσαμε θύματα.
1982: Η ιστορία έχει δείξει ότι και ο Ιούνιος έχει ισχυρούς καύσωνες. Επί τέσσερις ημέρες, από τις 24 μέχρι και τις 28 Ιουνίου του 1982 οι υψηλές θερμοκρασίες σημειώθηκαν κυρίως τα ανατολικά της χώρας. Ο υδράργυρος έδειξε 44.6 °C στη Νέα Φιλαδέλφεια και 43.8 °C στα Τρίκαλα.
1987: Επί έντεκα ημέρες ολόκληρη η χώρα, και περισσότερο η Αττική, είχε παραδοθεί στον ανελέητο καύσωνα. Στην Ελευσίνα το θερμόμετρο ανέβηκε στους 45 °C και στη Νέα Φιλαδέλφεια στους 44 °C. Έχει μείνει γνωστός ως ο φονικότερος καύσωνας στην ιστορία της χώρας, αφού η παρατεταμένη διάρκειά του άφησε πίσω 1.300 νεκρούς σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Ωστόσο πολλοί είναι αυτοί που αμφισβητούν αυτόν τον αριθμό θεωρώντας ότι η πραγματική εικόνα συγκαλύφθηκε για πολιτικούς λόγους. Την επόμενη χρονιά, το καλοκαίρι του 1988, το θερμόμετρο άγγιξε και πάλι τους 45 βαθμούς, αλλά κράτησε μόνο τρεις μέρες και επιπλέον όλοι ήταν καλύτερα προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν το νέο κύμα ζέστης.
1998: Μετά τα δραματικά γεγονότα του 1987 και τον σχετικά ανώδυνο καύσωνα του 1988, η επόμενη θερμή επέλαση δεν βιάστηκε να έρθει. Τον Ιούλιο του 1998 και για τρεις ημέρες η θερμοκρασία στη Νέα Φιλαδέλφεια ήταν 44.6 °C και στο Άργος 45 °C, χωρίς ανθρώπινες απώλειες, αλλά με πολλές πυρκαγιές να σαρώνουν τη χώρα.
2000: Τρεις ημέρες ήταν αρκετές για να μετατραπεί η χώρα σε καμίνι. Η Λάρισα σημείωσε ρεκόρ με 45,4° C και στη Νέα Φιλαδέλφεια ο υδράργυρος ανέβηκε στους 44,4° C.
2007: Αυτό το κύμα αφόρητης ζέστης έχει μείνει στην ιστορία γιατί συνδέθηκε με δραματικά γεγονότα που όπως ήταν φυσικό πήραν πολιτικές διαστάσεις. Από τις 23 μέχρι και τις 28 Ιουνίου ο υδράργυρος έδειχνε 47.5 °C στη Νέα Φιλαδέλφεια και στο Άργος 46.4 °C. Παράλληλα, ολόκληρη η χώρα είχε παραδοθεί στις φλόγες και το κράτος μοιάζε ανήμπορο να ανταπεξέλθει. Στις 24 του μήνα και ενώ οι θερμοκρασίες ήταν στα ύψη, στη Ζαχάρω Ηλείας ξέσπασε πυρκαγιά σαρώνοντας τελικά όλο το νομό. Η φωτιά άφησε πίσω της δεκάδες θύματα και μια τεράστια διαμάχη περί ευθυνών. Λίγο αργότερα, και η Πάρνηθα παραδίδεται στις φλόγες με τους κατοίκους της Αττικής να κλείνονται στα σπίτια τους λόγω της δύσπνοιας από τη φωτιά και τα αποκαΐδια που έφταναν στα μπαλκόνια τους. Ο απολογισμός κόβει την ανάσα και στη χώρα κηρύσσεται εθνικό πένθος. Συνολικά χάθηκαν 84 συνάνθρωποί μας, 6.000 έμειναν άστεγοι, 60.000 ζώα βρήκαν φρικτό θάνατο, 1.500 σπίτια κάηκαν ολοσχερώς και σχεδόν 4,5 εκατομμύρια ελαιόδεντρα έγιναν στάχτη. Χαρακτηρίστηκε «μαύρο καλοκαίρι».
2021: Αυτό το πύρινο κύμα έσπασε κάθε προηγούμενο ρεκόρ. Μεταξύ άλλων οι επίσημες καταγραφές δείχνουν τη μεγαλύτερη διάρκεια καύσωνα που έχει καταγραφεί ποτέ, τη μεγαλύτερη τιμή χαμηλότερης θερμοκρασίας και πολλά άλλα στοιχεία που δείχνουν ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν σταματούν να μεταβάλλονται και να γίνονται ακόμα πιο ακραία.
Δυστυχώς, οι καύσωνες είναι μια πραγματικότητα από την οποία δεν μπορούμε να απαλλαγούμε. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ελπίζουμε ότι τα χειρότερα πέρασαν και δεν θα χρειαστεί να θρηνήσουμε ξανά ανθρώπινες ζωές και άλλες απώλειες.
