Σχεδιαστικές αρχές, διακοσμητικές παρεμβάσεις και έξυπνες λύσεις για να γίνει το σπίτι μας ένα καταφύγιο ανοικτό σε όλους, χωρίς αποκλεισμούς και περιορισμούς εξαιτίας της ηλικίας, της φυσικής κατάστασης ή άλλων ιδιαιτεροτήτων.
Μία από τις πιο καυτές λέξεις της εποχής είναι η «συμπερίληψη». Μία έννοια ταυτόσημη με την αποδοχή της διαφορετικότητας, που καθιστά απαραίτητη την αναγνώριση της αξίας κάθε ατόμου και συντείνει προς μια συλλογική αντίληψη πως όλοι οι άνθρωποι είμαστε μέλη της κοινωνίας, χωρίς ταμπέλες και στερεότυπα.
Καθώς, η συμπερίληψη εγκολπώνεται ζητήματα ηλικίας, καταγωγής, φύλου, ταυτότητας, ανθρώπους με αναπηρία ή με δυσκολία στην κίνηση, ψυχολογικές διαταραχές, νευροδιαφορετικές ιδιαιτερότητες, οφείλει να εφαρμόζεται και στο οικιακό περιβάλλον. Η αίσθηση συμπερίληψης δημιουργείται όταν οι χώροι σχεδιάζονται για να εξελίσσονται μαζί με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες των κατοίκων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός γηράσκει (και στην Ελλάδα), πράγματα που φαίνονται εύκολα μέσα στο σπίτι σήμερα, μπορεί σε μερικά χρόνια να είναι δύσκολο. Όπως για παράδειγμα η προσπέλαση μιας μπανιέρας ή η χρήση μιας εξωτερικής σκάλας.
Ο εσωτερικός σχεδιασμός και το interior design που υπηρετούν τη συμπερίληψη ακολουθεί μια προσέγγιση που δίνει προτεραιότητα στην ενσωμάτωση όλων των μελών του νοικοκυριού, διασφαλίζοντας ότι οι χώροι είναι χρηστικοί και φιλόξενοι, ανεξάρτητα από την ηλικία, την φυσική ή την κοινωνική κατάσταση. Μέσα από μια φιλοσοφία που συνθέτει ένα περιβάλλον που καλύπτει μια ευρεία γκάμα αναγκών και προτιμήσεων και διευκολύνει όχι μόνο την πρόσβαση, αλλά και την άνετη χρήση, ο σχεδιασμός αυτός χαρακτηρίζεται για μελετημένες παρεμβάσεις:
Στους τοίχους υπάρχουν χρωματικές παλέτες που στοχεύουν στη δημιουργία ηρεμίας και συγκέντρωσης, όπως τα απαλά μπλε και πράσινα, που είναι γνωστά για την καταπραϋντική τους επίδραση. Τα απαλά, λαμπερά, ζεστά καφέ επίσης, όπως για παράδειγμα μια απαλή τερακότα, φέρνει ζεστασιά σε έναν χώρο χωρίς να διεγείρει πολύ τις αισθήσεις.
Τα έπιπλα μπορεί να έχουν ρυθμιζόμενο ύψος, ενώ η τεχνολογία smart home που ανταποκρίνεται στη φωνή, την αφή ή την κίνηση, μπορούν επίσης να κάνουν τη ζωή μέσα στο σπίτι απίστευτα πιο άνετη. Ιδιαίτερα όταν λειτουργούν συνδυαστικά με το smartphone ή το tablet. Στο ίδιο πλαίσιο, οι πόρτες και οι διάδρομοι σχεδιάζονται σε τέτοιες διαστάσεις που μπορούν να διευκολύνουν την κινητικότητα όλων, ενώ τα δάπεδα κατασκευάζονται από υλικά που δεν γλιστρούν για να μειωθεί ο κίνδυνος ατυχημάτων.
Όσον αφορά την επιλογή των αποχρώσεων στον σχεδιασμό χώρων με αρχή την συμπερίληψη, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι άνθρωποι με διαταραχές στην όραση. Οι αντιθετικοί χρωματικοί συνδυασμοί μπορούν να βοηθήσουν στον διαχωρισμό των χώρων και να συμβάλλουν στην πλοήγηση μέσα στο σπίτι. Για παράδειγμα, ένα πιο σκούρο δάπεδο έναντι ενός πιο ανοιχτού τοίχου μπορεί να διευκολύνει τους ανθρώπους με περιορισμένη όραση. Επιπλέον, η χρήση υλικών με ματ φινίρισμα αντί για γυαλιστερό μπορεί να μειώσει τις γυαλάδες, κάτι που είναι ιδιαίτερα βοηθητικό για τα άτομα με ευαισθησία στο φως.
