Μια νέα καινοτόμα προσέγγιση αξιοποιεί την Εικονική Πραγματικότητα για να θεραπεύσει τις φοβίες (πετοφοβία, κλειστοφοβία, υψοφοβία, αγοραφοβία) και το πετυχαίνει σε ποσοστό που ξεπερνάει το 85%!
Έστω ότι έχετε κάποια συγκεκριμένη φοβία, π.χ. φόβο να πετάξετε με αεροπλάνο (πετοφοβία) ή φόβο να βρεθείτε ανάμεσα σε πολυκοσμία (αγοραφοβία). Δεν θα ήταν εξαιρετικά ανακουφιστικό να μπορούσατε να διαχειριστείτε τον φόβο σας στο ασφαλές περιβάλλον του γραφείου του θεραπευτή σας παρακολουθώντας μια ταινία; Αν και δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται, η θεραπεία εικονικής πραγματικότητας (VR therapy) για φοβίες δίνει μια λύση υψηλής τεχνολογίας για να βοηθήσει τους ανθρώπους να ξεπεράσουν τους φόβους τους και να ζήσουν μια καλύτερη ζωή.
Τρόπος λειτουργίας της (VR therapy)
Πολλοί τύποι φοβιών μπορούν να ξεπεραστούν ή να μειωθούν σημαντικά όταν οι πάσχοντες υποβληθούν σε γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία. Σε αυτό το είδος θεραπείας, ο ασθενής μαθαίνει να αναγνωρίζει τις σκέψεις που προκαλούν τα αρνητικά συναισθήματα γύρω από τους φόβους του. Μόλις εντοπιστούν αυτές οι σκέψεις, ο ασθενής μαθαίνει πώς να αντικαθιστά τις ανεπιθύμητες πεποιθήσεις με θετικές.
Η θεραπεία έκθεσης στην εικονική πραγματικότητα συνδυάζει τις αρχές της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας και της έκθεσης in vivo (δηλαδή της «εν ζωή έκθεσης», σε συνθήκες προσομοίωσης). Επιτρέπει, δε, στους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τους φόβους τους σε ένα ρεαλιστικό περιβάλλον χωρίς να αφήνουν πραγματικά την άνεση και την ασφάλεια του γραφείου του θεραπευτή τους, ακολουθώντας συγκεκριμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα.
Η θεραπεία έκθεσης in vivo συμβαδίζει με τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία. Με την in vivo έκθεση, ο ασθενής βιώνει αυτό που φοβάται ελεγχόμενα και σε μικρές δόσεις. Έτσι, με μικρά βήματα, τα άτομα μπορούν να αντιμετωπίσουν και σταδιακά να νικήσουν τη φοβία τους!
Θεραπεία εικονικής πραγματικότητας
Στην περίπτωση του φόβου της πτήσης με αεροπλάνο που αναφέρθηκε στην αρχή, ένας ασθενής έρχεται στο γραφείο, κάθεται σε μια άνετη καρέκλα και βάζει ένα ζευγάρι γυαλιά θεραπείας εικονικής πραγματικότητας. Σε συνδυασμό με την καθοδήγηση από τον θεραπευτή του, βλέπει μια προσομοίωση του εσωτερικού του θαλάμου επιβατών ενός αεροπλάνου και μπορεί να κοιτάξει γύρω του για να δει όλες τις πτυχές του εσωτερικού. Ο ασθενής όχι μόνο βλέπει το αεροπλάνο, ακούει επίσης τους ίδιους ήχους που θα βίωνε αν ήταν πραγματικά σε πτήση, όπως οι ανακοινώσεις ή το βουητό των κινητήρων. Επιπλέον, μιμείται την κίνηση του αεροπλάνου που απογειώνεται ή πετάει ·ακόμη και τις αναταράξεις σε κακοκαιρία μπορεί να αισθανθεί για μια ακόμη πιο πειστική προσομοίωση. Παρότι το άτομο γνωρίζει ότι το πρόγραμμα εικονικής πραγματικότητας δεν είναι εντελώς ρεαλιστικό, υπάρχει αρκετός ρεαλισμός σε αυτό για να πυροδοτήσει τις συναισθηματικές του απαντήσεις στη φοβία του. Και, δουλεύοντας μέσα από αυτές τις αντιδράσεις, σε ορισμένους τύπους φοβιών ή τραυμάτων, σχεδόν το 83% όσων έχουν δοκιμάσει θεραπεία εικονικής πραγματικότητας κατάφεραν να διαχειριστούν τους φόβους τους.
Οφέλη θεραπείας εικονικής πραγματικότητας
Μελέτες δείχνουν ότι αυτή η θεραπεία έχει ισχυρό αντίκτυπο στην πραγματική ζωή και εξαιρετικά αποτελέσματα. Η θεραπεία εικονικής πραγματικότητας είναι επιτυχής στη θεραπεία τόσο παιδιών όσο και εφήβων και ενηλίκων για PTSD (διαταραχή μετατραυματικού στρες), κοινωνικό άγχος, διαταραχή πανικού, αγχώδη διαταραχή, OCD (ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή) και φοβίες. Είναι επίσης ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο για τη θεραπεία παιδιών που υποφέρουν από φοβίες όπως σχολική φοβία ή φόβους ύπνου.
Συγκεκριμένα, η VR therapy, ή οποία προσφέρεται από ελάχιστους ειδικούς στην Ελλάδα ως στιγμής:
Επιτρέπει στον ασθενή να δοκιμάσει τη θεραπεία χωρίς τόσο πολύ άγχος. Για παράδειγμα: στην περίπτωση μιας φοβίας για την πτήση, είναι πολύ πιο εύκολο για κάποιον να συμφωνήσει να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει τους φόβους του σε ένα γραφείο παρά να αναγκάσει τον εαυτό του να πάει στο μέρος που γνωρίζει ότι θα του προκαλέσει συναισθηματική αντίδραση.
Επίσης, βιώνει τη φοβία ή/και τα ερεθίσματά της χωρίς να αφιερώνει χρόνο για να ταξιδέψει σε μια πραγματική τοποθεσία. Αντιθέτως, εξοικονομεί πάρα πολύ χρόνο. Απλώς κάθεται σε μια καρέκλα, αντί να πηγαίνει στο αεροδρόμιο. Έτσι, μπορείτε να πάτε σε μέρη ή να βιώσετε πράγματα που συνήθως δεν θα μπορούσατε αλλιώς (δεν μπορείτε να επιβιβαστείτε και να αποβιβαστείτε από ένα αεροπλάνο ως μέρος της θεραπείας για παράδειγμα καθώς απαιτείται πολύ περισσότερος χρόνος).
Τέλος, ο θεραπευτής μπορεί να ελέγξει προσεκτικά την κατάσταση και να σταματήσει το πρόγραμμα εάν είστε πραγματικά αναστατωμένοι, ενώ οι συνεδρίες μπορούν να επαναληφθούν πολλές φορές έως ότου ο ασθενής κατακτήσει αυτό το τμήμα της φοβίας του και είναι έτοιμος να περάσει στην επόμενη φάση.
