Υπό την επίδραση του κορωνοϊού το περίφημο form follows function («η μορφή ακολουθεί τη λειτουργία»), αλλάζει και ακολουθεί πλέον τη «μόλυνση» (infection). Στον ορίζοντα αναδύεται η ανάγκη για σπίτια που λειτουργούν ως ασπίδα προστασίας από τους ιούς που ενδεχομένως θα προκύψουν στο μέλλον.
Ο Covid-19 άλλαξε τη ζωή μας, την εργασία, τις σχέσεις, αλλά και τον τρόπο που βλέπουμε το σπίτι μας. Οι μελλοντικές κατοικίες, λένε ειδικοί, θα κατασκευάζονται με κύρια έμπνευση αυτό που ζήσαμε στη μεγάλη καραντίνα του 2020. Το σκεπτικό είναι ότι οι πανδημίες από εδώ και πέρα, δεν είναι η εξαίρεση στον κανόνα, αλλά ο κανόνας, όπως διδάσκει η Ιστορία. Θα ξανάρθουν. Σε κάθε lockdown τα σπίτια μας γίνονται γραφεία, σχολεία, γυμναστήρια, εστιατόρια. Η οικία έπρεπε να απολυμανθεί και παράλληλα να μας βοηθήσει να αντέξουμε το ψυχολογικό βάρος και το άγχος της συνεχούς παραμονής μέσα σε αυτό. Το «μένουμε σπίτι» δεν ήταν απλά ένα μότο, ήταν συμπυκνωμένο το νόημα της εποχής. Ότι τα σπίτια μας μπορούν να αποτελούν την μοναδική διαθέσιμη άμυνα απέναντι σε κάθε μόλυνση, μέχρι η επιστήμη να ανακαλύψει το φάρμακο ή το εμβόλιο.
Με δεδομένο ότι το 80% των σπιτιών στα οποία θα ζούμε μέχρι το 2050 έχουν ήδη κατασκευαστεί, πρωτοπόροι αρχιτέκτονες προτείνουν διαφορές λύσεις για τις οικίες του μέλλοντος έτσι ώστε αυτές να ενσωματωθούν στη νομοθεσία για τις οικοδομικές άδειες που θα εκδίδονται τα επόμενα χρόνια. Οι προτάσεις τους κινούνται πάνω σε τρεις βασικούς άξονες.
Καθαρός αέρας μέσα
Ο αέρας στο σπίτι μπορεί να μολυνθεί ακόμα και δέκα φορές περισσότερο από ό,τι σε εξωτερικούς χώρους. Για αυτό οι εσωτερικοί χώροι πρέπει να είναι απαλλαγμένοι από τοξίνες. Θα πρέπει τα χρώματα να μην έχουν πτητικές οργανικές ενώσεις (ΠΟΕ/VOC), οι οποίες δημιουργούν φωτοχημικές ρυπάνσεις, βοηθούν στην αραίωση του όζοντος και στη δημιουργία του φαινομένου θερμοκηπίου και παράλληλα επηρεάζουν αρνητικά το αναπνευστικό και νευρικό σύστημα του ανθρώπου. Τα συστήματα φιλτραρίσματος αέρα θα δώσουν λύσεις, όπως και τα φυλλώδη φυτά εσωτερικού χώρου, που καθαρίζουν τον αέρα. Προτείνεται επίσης να απαγορευθεί η χρήση του ξύλου MDF.
Παπούτσια έξω
Να γίνει κανόνας και στη Δύση ο ιαπωνικός τρόπος εισόδου στα σπίτι που ονομάζεται Genkan. Πρόκειται ουσιαστικά για μία μικρή εσωτερική βεράντα, όπου αφαιρούνται τα παπούτσια πριν από την είσοδο στο σπίτι. Η Daily Mail σε ρεπορτάζ της είχε αναφέρει ότι ο κορωνοϊός μπορεί να επιζήσει στις σόλες των παπουτσιών έως πέντε ημέρες. Αυτή η είσοδος μπορεί να συνδυάζεται με αντιβακτηριδιακές επιφάνειες από φελλό ή χαλκό και με ράφια με απολυμαντικά χεριών, ώστε πριν μπει κάποιος στο σπίτι να έχει περάσει από «κάθαρση».
Πράσινο παντού
Τα σπίτια να γίνουν περισσότερο ανθρωποκεντρικά. Η λέξη που χρησιμοποιούν οι αρχιτέκτονες είναι η «βιοφιλία». Η «βιοφιλία» προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις για τη ζωή (Bios) και την αγάπη (Philia) και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον ψυχολόγο Eric Fromm (Έριχ Φρομ) το 1964, ο οποίος τη ανέφερε για να περιγράψει «την παθιασμένη αγάπη της ζωής για ό,τι είναι ζωντανό». Η βιοφιλία είναι mainstream, όπως υποστηρίζουν τα αρχιτεκτονικά trend reports του 2021. Τα φυσικά υλικά, τα φυτά και τα λουλούδια, μας φέρνουν πιο κοντά στη φύση. Ο βιοφιλικός σχεδιασμός έχει στόχο να δημιουργεί χώρους που ωφελούν τους ανθρώπους, οι οποίοι τους χρησιμοποιούν ενισχύοντας τη σχέση ανθρώπου – φύσης.
Η κουζίνα στην κουζίνα
Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, η τάση για πολυλειτουργικές κουζίνες θα αντιστραφεί και αυτές θα παύσουν να είναι η καρδιά του σπιτιού. Οι άνθρωποι θα παρασκευάζουν εκεί το φαγητό τους και θα αποθηκεύουν τα τρόφιμά τους, αλλά δεν θα κάθονται συνεχώς ούτε θα δέχονται εκεί επισκέψεις. Η είσοδος σε αυτή θα γίνεται με προσοχή και αποστειρωμένα χέρια, έτσι ώστε να μην μεταφέρονται μικρόβια εκεί που γευματίζουμε.
Συμπερασματικά, τα σπίτια του μέλλοντος που επικεντρώνονται στην υγιεινή διαβίωση, στη βιωσιμότητα για τον άνθρωπο και το περιβάλλον και στη διαγενεακή αλληλεγγύη και εντός της οικογένειας και στην κοινότητα, θα είναι αυτά που θα μας βοηθήσουν να επιτύχουμε μια καλύτερη καθημερινότητα και μετά την εποχή του COVID-19 και έναντι όποιας πανδημίας προκύψει.
