Ένα βιβλίο για το μουσικό και κοινωνικό φαινόμενο που καταγράφει το ένα sold out μετά το άλλο (και το φετινό καλοκαίρι) κι ένα σχεδίασμα για την έμμετρη ποίηση του Λαρισαίου καλλιτέχνη.
Πριν μιλήσουμε για το νέο βιβλίο «Να βρω ξανά του νήματος την άκρη: Σχεδίασμα ποιητικής βιογραφίας του Θανάση Παπακωνσταντίνου», του Λέων Ναρ (εκδόσεις Πατάκη), πρέπει να πούμε ότι δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι ο «Θανάσης» είναι ένας από τους ελάχιστους καλλιτέχνες που δημιουργούν την αίσθηση της κοινότητας στους χιλιάδες -αν όχι εκατομμύρια- φίλους τους. Το να ακούς «Θανάση» είναι στοιχείο ταυτότητας και διαφοροποίησης, ένα γνώρισμα του χαρακτήρα και μια στάση ζωής που κάνει το κοινό του να τον λατρεύει και να ορκίζεται σε αυτόν. Απόδειξη τα πάντα sold out live του που έχουν τη μορφή και την πυκνότητα συγκέντρωσης ή λαϊκού προσκυνήματος, με τους θεατές να ξέρουν απέξω όλους τους στίχους των τραγουδιών του και να αναριγούν και να εκστασιάζονται στο άκουσμά τους. Το σύμπαν του πολυεπίπεδο και πολύπλευρο, μοιάζει με σύνθεση απρόσμενων στοιχείων που ξεπερνούν τον τυπικό συγκερασμό Ανατολής και Δύσης, αλλά και του παραδοσιακού με το σύγχρονο. Ένας καλλιτέχνης που δεν αντιγράφεται, μια ετερότητα που διευρύνει την επιρροή της και γοητεύει όσο ποτέ, περίπου 30 χρόνια μετά την κυκλοφορία του πρώτου του προσωπικού δίσκου (Αγία Νοσταλγία, 1993). Και όλα αυτά χωρίς να είναι εύκολος και εύπεπτος, αλλά να απαιτεί από τον ακροατή να ενεργοποιηθεί για να βρει «του νήματος την άκρη». Για αυτό και δεν μπορούμε να μιλάμε απλώς για έναν σημαντικό καλλιτέχνη του έντεχνου τραγουδιού, αλλά για την πιο επιδραστική και ιδιαίτερη περίπτωση, το μουσικό έργο του οποίου αξίζει και προσοχής και μελέτης.
Ξεκινώντας από αυτό, ο φιλόλογος (και συγγραφέας αξιόλογων ιστορικών και ερευνητικών βιβλίων) Λέων Ναρ από τη Θεσσαλονίκη, επιχειρεί να προσεγγίσει τις βασικές αρχές και τα υλικά της στιχουργικής του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Χωρίς η μελέτη του να είναι εξαντλητική και χωρίς να είναι μια πλήρης μονογραφία, ο Ναρ, ένθερμος οπαδός του «Θανάση», προσπαθεί να αναδείξει την ποιητική διάσταση του Παπακωνσταντίνου και να δώσει κλειδιά για την ερμηνεία της. Τέτοια στοιχεία (που αναλύονται στο βιβλίο) είναι η κυριαρχία και η σοφία της Φύσης, η υπαρξιακή αγωνία ενόψει του θανάτου, η έμμεση και η άμεση αναφορά σε μεγάλους ποιητές, η λακωνικότητά του με λέξεις γυμνές, που χτυπάνε κατευθείαν στο κεφάλι, η ψυχαναλυτική αλλά και η αντιεξουσιαστική του κουλτούρα. Ένα σύμπαν δηλαδή αναφορών που κάνουν τον Θανάση έναν δημιουργό που δεν αντιγράφεται. «Οι στίχοι του είναι ποίηση μινιμαλιστική. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά ποιήματά του έχουν το πυκνό νόημα των επιγραμμάτων. Έχει δημιουργήσει ένα δικό του στιχουργικό σύμπαν και ένα μουσικό υπόβαθρο με αναφορές όχι μόνο στη φύση και στην ελευθερία, αλλά και στην επανάσταση, στην αλληλεγγύη και τον έρωτα», γράφει κάπου ο Ναρ.
Μέσα από χαρακτηριστικά παραδείγματα τραγουδιών του αποκωδικοποιείται η κατανόηση του βλέμματος του δημιουργού προς τον κόσμο και τον εαυτό του, ενώ στην προσπάθεια σύνθεσης του βιβλίου αυτού συνέβαλε ο ίδιος ο Παπακωνσταντίνου, απαντώντας πρόθυμα σε ερωτήσεις του συγγραφέα σχετικά με την ποιητική του κοσμοθεωρία. Κάπου – κάπου, ακούμε και τον ίδιο να μιλάει και να εξηγεί κάποια πράγματα, που αλλιώς δεν θα έφταναν ποτέ στο ευρύ κοινό. Όπως εκεί που λέει ο δημιουργός: «Το λέω σε πολλούς που ρωτάνε τι να κάνουν, και το πιστεύω αυτό, το πιο βασικό στοιχείο για να γράψει κανείς στίχους είναι η παρατηρητικότητα. Μάλιστα, όσο πιο ασήμαντο είναι αυτό που παρατηρείς και αναδεικνύεις, αυτό που οι άλλοι δεν του δίνουν καμία σημασία, ακόμη καλύτερα».
Συνολικά, πρόκειται για ένα μικρό σε έκταση βιβλίο για τον στιχουργικό κόσμο του Θανάση Παπακωνσταντίνου, μαζί με κάποιες ενδιαφέρουσες νύξεις για τη μουσική του φιλοσοφία, που θα βρει ενδιαφέρον κάθε άνθρωπος που συγκινείται από τη μουσική του και θέλει να μάθει περισσότερα. Ταυτόχρονα είναι ένα πόνημα που διαβάζεται μετά μουσικής, καθώς οι στίχοι διατρέχουν τις σελίδες του, και το οποίο μπορεί να αποτελέσει την απαρχή για μια πιο ενδελεχή μελέτη ενός έργου που κρύβει πολλές εκπλήξεις, ενδεχομένως ακόμη και από τον ίδιο της το δημιουργό…
Ακολουθήστε το zeitgeist.gr για να ενημερώνεστε πρώτοι για νέα θέματα και να στηρίξετε την ποιοτική δημοσιογραφία. Ένα like στο banner που βλέπετε κάτω αρκεί!
Διαβάστε επίσης
Νίκος Παπάζογλου: 10 χρόνια χωρίς τον τελευταίο των αυθεντικών
