Ανανεωμένος ξεκινάει ο 8ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Generation Next του Ιδρύματος Vodafone (δηλώσεις συμμετοχής έως 18 Δεκεμβρίου) και με αφορμή αυτό εμβαθύνουμε λίγο περισσότερο στην εκπαίδευση STEAM.
Της Πανδώρας Σιφνιώτη, STEM Director SciCo
Στην Ελλάδα, μέχρι και σήμερα, η συνήθης εκπαιδευτική πρακτική έχει ως εξής: κάθε μάθημα διδάσκεται στην ώρα του, η διδασκαλία γίνεται πρωτίστως σε θεωρητικό επίπεδο μέσα από τα βιβλία ή στον πίνακα της τάξης, ενώ οι γνώσεις εφαρμόζονται εντός της σχολικής αίθουσας και κυρίως σε διαγωνίσματα, εξετάσεις ή «απροειδοποίητα» τεστ. Πώς όμως μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να εμπνεύσει τους μαθητές και τις μαθήτριες ή τουλάχιστον να τους πείσει ότι αυτά που διδάσκονται έχουν νόημα και τους αφορούν;
H εκπαίδευση STEAM (Science, Technology, Engineering, Arts, Mathematics) έρχεται να αλλάξει ριζικά την εκπαιδευτική φιλοσοφία καθώς συνδυάζει τις διαφορετικές συνιστώσες S-T-E-A-M (φυσικές επιστήμες – τεχνολογία – μηχανική – τέχνες – μαθηματικά), προσφέροντας στους μαθητές και τις μαθήτριες μια διαθεματική προσέγγιση μάθησης βασισμένη στο πείραμα και το learning–by–doing (βιωματική μάθηση). Με τον τρόπο αυτό, η εκπαίδευση δεν περιορίζεται απλώς στη μετάδοση γνώσεων, αλλά εστιάζει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και την επίλυση προβλημάτων, καθιστώντας τη μάθηση πιο ελκυστική, πιο διαδραστική και πιο σχετική με την καθημερινότητα και τον κόσμο γύρω μας.
Πιο συγκεκριμένα, η εκπαίδευση STEAM αναπτύσσει ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων που είναι σημαντικές για τη ζωή ενός ανθρώπου στη σύγχρονη κοινωνία αλλά και την επαγγελματική του εξέλιξη. Αυτές οι δεξιότητες περιλαμβάνουν τόσο τεχνικές όσο και διαπροσωπικές ικανότητες, οι οποίες βοηθούν τους μαθητές και τις μαθήτριες να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο γύρω τους και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος. Οι κυριότερες δεξιότητες που αναπτύσσονται μέσα από την εκπαίδευση STEAM είναι οι εξής:
- Δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και κριτική σκέψη (διερεύνηση πιθανών λύσεων σε ένα πρόβλημα, δοκιμή, βελτίωση)
- Δημιουργικότητα (κατασκευές, μακέτες, project, διερεύνηση εναλλακτικών προσεγγίσεων)
- Συνεργασία και επικοινωνία (εργασία σε ομάδες, κατανομή αρμοδιοτήτων, παρουσίαση)
- Ψηφιακές δεξιότητες και τεχνολογική εξοικείωση (χρήση και εξοικείωση με τεχνολογικά εργαλεία, προγραμματισμό, υπολογιστική σκέψη)
- Μαθηματική σκέψη και υπολογιστική ικανότητα (ανάλυση δεδομένων, αλγοριθμική και χωρική σκέψη)
- Διαχείριση λάθους / αποτυχίας – αυτοεκτίμηση
Ο Einstein είχε πει κάποτε ότι «δεν μπορούμε να λύνουμε προβλήματα με τον ίδιο τρόπο σκέψης που τα δημιουργήσαμε». Η επίλυση προβλήματος, λοιπόν, η ανάλυσή του και η εύρεση πιθανών λύσεων, πάνω και πέρα από τον παραδοσιακό τρόπο σκέψης είναι στον πυρήνα της εκπαίδευσης STEAM: μία συνήθης πρακτική STEAM είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες να έρχονται αντιμέτωποι -ή ακόμα καλύτερα να εντοπίζουν οι ίδιοι- ένα πρόβλημα προς επίλυση. Καλούνται, λοιπόν, σε ομάδες να συνεργαστούν για τη λύση του, συνδυάζοντας γνώσεις από διαφορετικά θεματικά πεδία. Αρχικώς, κατανοούν το πρόβλημα, συλλέγουν δεδομένα, τα αναλύουν και προτείνουν τις πρώτες τους λύσεις. Στη συνέχεια, οι πρώτες ιδέες-λύσεις «παίρνουν σάρκα και οστά» μέσα από τρισδιάστατες κατασκευές ή πρακτικές εφαρμογές / μακέτες. Οι κατασκευές αυτές «τεστάρονται» και στη συνέχεια βελτιώνονται με σκοπό να αντιμετωπιστούν πιθανές δυσλειτουργίες ή αστοχίες. Μέσω της παραπάνω διαδικασίας, οι μαθητές/τριες μαθαίνουν να είναι δημιουργικοί και να προσεγγίζουν τα ζητήματα από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Παράλληλα, εμπλέκονται σε διαθεματικές δραστηριότητες και πειράματα που τους βοηθούν να κατανοήσουν την πρακτική εφαρμογή των θεωρητικών γνώσεων και την αλληλουχία βημάτων για την επίλυση ενός προβλήματος.
Φέτος, για 8η συνεχόμενη φορά, μαθητές και μαθήτριες από Γυμνάσια και Λύκεια σε όλη την Ελλάδα, έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν καλύτερα τη φιλοσοφία STEAM μέσα από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Generation Next. Οι ίδιοι και οι εκπαιδευτικοί τους έχουν πρόσβαση σε πλούσιο, δωρεάν εκπαιδευτικό υλικό STEAM, το οποίο καλούνται να βάλουν σε εφαρμογή και να συμμετάσχουν στον 8ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Generation Next, διεκδικώντας πλούσια δώρα.
