Νομίζετε ότι χτυπάει συνεχώς το τηλέφωνό σας; Κάνετε διάγνωση της υγείας σας μέσω του Google; Έχετε μία έφεση στα μακροσκελή ποσταρίσματα στο facebook; Δεν μπορείτε να χαλαρώσετε αν δεν παίξετε μερικές ώρες κάποιο παιχνίδι; Δεν είστε οι μόνοι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είστε/είμαστε και εντάξει…
Ποτέ άλλοτε ο χρόνος της ανθρώπινης ιστορίας δεν ήταν τόσο συμπυκνωμένος και ποτέ η εξέλιξη δεν ήταν τόσο γρήγορη. Ασύλληπτη, πραγματικά! Ο ανθρώπινος εγκέφαλος προσπαθεί να προσαρμοστεί στη νέα ηλεκτρονική πραγματικότητα του πλήρως διασυνδεδεμένου κόσμου και να βρει άλλοτε θέση ύπαρξης σε αυτό το απέραντο λούνα παρκ με τα συναρπαστικά ξεμυαλίσματα και άλλοτε διέξοδο από τα προβλήματα της ζωής του. Καταφύγιο εσωστρεφών και πεδίο δόξης λαμπρόν για τους εξωστρεφείς, αυτό το φανταχτερό βασίλειο της ψηφιακής αλληλεπίδρασης μπορεί να προκαλέσει και να εντείνει ψυχικές νόσους, από εθισμούς και κατάθλιψη μέχρι διαταραχές προσωπικότητας. Ορισμένες από αυτές, μάλιστα, έχουν περιληφθεί ήδη στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, (DSM-Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), μαζί με τη Διπολική Διαταραχή, τη Σχιζοφρένεια και τις Φοβίες, κάτι που αν μη τι άλλο σημαίνει ότι τα πράγματα δεν είναι ούτε αθώα ούτε αστεία. Βέβαια, σε πολλές περιπτώσεις δεν χρειάζεται να περιμένεις την επιβεβαίωση από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία (που καταρτίζει το DSM) για να αντιληφθείς το πρόβλημα. Αρκεί να παρατηρήσεις τι γίνεται online για να καταλάβεις ότι υπολογίσιμο ποσοστό -κατά τα άλλα φυσιολογικών- ατόμων τελεί σε virtual παραλήρημα, κάνοντας την ελευθερία της αυτοέκφρασης να μοιάζει με Κουτί της Πανδώρας των Μοντέρνων Καιρών.
Κυβερνοχονδρίαση
Το ανθρώπινο σώμα είναι ένα τεράστιο πεδίο εκπλήξεων που μας προκαλεί συνεχώς με μυστήριες ενοχλήσεις ή πόνους που δεν υπήρχαν πριν. Τις περισσότερες φορές αυτές οι καταστάσεις είναι εντελώς αθώες και φυσιολογικές. Όμως όταν ο χρήστης είναι υποχόνδριος, αν δηλαδή πάσχει από τη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από τη μεγιστοποίηση συνηθισμένων σωματικών ενοχλημάτων και την ιδέα ότι νοσεί από κάποια ασθένεια, τότε θα βρει τρόπο να μετατρέψει το οποιοδήποτε σύμπτωμα σε θανατηφόρα ασθένεια, μέσα από μια απλή αναζήτηση στο Google. Το τεράστιο αρχείο ιατρικής βιβλιογραφίας του Ιστού επιτρέπει σε κάποιους να υιοθετούν εφιαλτικά ιατρικά σενάρια, τα οποία στο 99,9% των περιπτώσεων δεν ισχύουν.
Εξάρτηση από games, πορνογραφία ή τζόγο
Ο εθισμός έγκειται στο ότι ο εγκέφαλος συνηθίζει στην επανάληψη συγκεκριμένων δραστηριοτήτων προκειμένου να νιώσει καλά από την απελευθέρωση ντοπαμίνης και σεροτονίνης που απελευθερώνονται ταυτόχρονα, και προκειμένου να συνεχίσει να είναι καλά επαναλαμβάνει την ίδια τελετουργία καθημερινά, σταματώντας τελικά να τρώει κανονικά, να φροντίζει τον εαυτό του, την προσωπική του υγιεινή, να αδιαφορεί για φίλους και συγγενείς. Συχνά η υπερχρήση τροφοδοτείται από άλλες προβληματικές καταστάσεις, όπως λ.χ. η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή αδυναμία αντιμετώπισης προβλημάτων της πραγματικής ζωής.
Nomophovia
Προέρχεται από τη σύμπτυξη των όρων «phobia» και «no-mobile» και υποδηλώνει το στρες που προκαλείται σε κάποιον όταν δεν έχει μαζί του το τηλέφωνό το -όταν για παράδειγμα το έχει ξεχάσει κάποιος στο σπίτι του ή άδειασε η μπαταρία και δεν έχει φορτιστή. Τα άτομα που πάσχουν από κάτι τέτοιο έχουν συνηθίσει να βρίσκονται σε εγρήγορση και μια παροδική σιγή ασυρμάτου τους αποπροσανατολίζει εντελώς και τους κάνει να νιώθουν χαμένοι και ξεκομμένοι.
Σύνδρομο FOMO
Tο σύνδρομο FOMO (Fear Of Missing Out) εκδηλώνεται με άγχος που προκαλεί η εντύπωση που βασίζεται στη social media παρουσία του καθενός και συγκεκριμένα στο ότι οι άλλοι περνούν καλύτερα από εσένα, βιώνουν ποιοτικότερες εμπειρίες και έχουν, δήθεν, μια πιο καλή και ευχάριστη ζωή.
Σύνδρομο δήθεν κουδουνίσματος
Είναι η αίσθηση που έχουν κάποιοι ότι κουδουνίζει ή δονείται το τηλέφωνό τους χωρίς αυτό να συμβαίνει στην πραγματικότητα. Το ανασύρουν από την τσέπη τους, το κοιτούν και τελικά διαπιστώνουν ότι έχουν κάνει λάθος. Αυτό συμβαίνει διότι έχουμε ταυτιστεί τόσο με το κινητό μας, που οποιοδήποτε εξωτερικό ερέθισμα στο σώμα ενεργοποιεί νευροδιαβιβαστές που δίνουν σήμα στον εγκέφαλο να αντιδράσει και να αναζητήσει τη συσκευή.
Κατάθλιψη λόγω facebook
Δεν έτυχε η ανάρτησή σας της αποδοχής που θέλατε; Τα likes δεν έπεσαν βροχή; Οι φίλοι σας δείχνουν να μην ανταποκρίνονται στα μηνύματά σας; Ιδού ένας πολύ σοβαρός λόγος για να στεναχωρηθεί κάποιος και η οποία σχετίζεται με τον χρόνο που περνάει κάποιος στο facebook. Όσο πιο πολύ μέσα σε αυτό τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να αναπτύξει κάποιος κατάθλιψη.
Διαταραχές προσωπικότητας
Χρήστες του facebook που προβαίνουν σε συνεχείς αναρτήσεις που στερούνται νοήματος. Αναρτήσεις για την κατά βάση βαρετή ρουτίνα τους που ωστόσο φαντασιώνονται ότι είναι συναρπαστική. Που φλυαρούν ακατάπαυστα με μονολόγους, τον ειρμό των οποίων δεν είναι εύκολο να παρακολουθήσεις ή με επιθέσεις κατά πάντων. Που ανακυκλώνουν διαρκώς εκείνο το ίδιο, ένα, θέμα που αγγίζει τον προσωπικό τους καημό ή που δεν μπορούν να μην σχολιάσουν το οτιδήποτε συμβαίνει στον κόσμο. Όλα αυτά μπορεί να είναι, ανάμεσα σε άλλα, ενδείξεις διαταραχών προσωπικότητας, καταστάσεων δηλαδή όπου το άτομο παρουσιάζει ιδιαιτερότητες στο πώς αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και τους άλλους ανθρώπους, επιδεικνύοντας δυσπροσαρμοστικότητα και ακαμψία.
