Η σειρά με την οποία ασχολείται όλος ο πλανήτης είναι ένα αιχμηρό κοινωνικό σχόλιο για τον καπιταλισμό, τις δραματικές ανισότητες και το νοτιοκορεάτικο όνειρο που ξεθωριάζει.
Το μακάβριο «Παιχνίδι του Καλαμαριού» είναι αυτή την περίοδο η κορυφαία σειρά του Netflix σε τουλάχιστον 90 χώρες, παρά τις έντονες σκηνές βίας και τις σπλατεριές που περιέχει. Μια ιστορία ωμότητας, προδοσίας και απελπισίας και μια σειρά παιχνιδιών στα οποία οι παίκτες κυριολεκτικά παλεύουν μέχρι θανάτου, η οποία έχει σαγηνεύσει το κοινό παγκοσμίως. Η σειρά – φαινόμενο απαρτίζεται από εννέα επεισόδια, στα οποία μια ομάδα ανθρώπων που έχουν βυθιστεί στα χρέη και την προσωπική κατάρρευση συμμετέχουν σε παιχνίδια επιβίωσης που βασίζονται σε παραδοσιακά παιδικά παιχνίδια της Νότιας Κορέας. Οι ηττημένοι θα πεθάνουν, ενώ ο μοναδικός νικητής θα κερδίσει 46,5 δισεκατομμύρια γουόν της Νότιας Κορέας (περίπου 30 εκατομμύρια ευρώ). Ένας άντρας που απολύθηκε από την εργασία του και στη συνέχεια χρεοκόπησε από τις λανθασμένες επιχειρηματικές κινήσεις, αλλά και τον εθισμό του στον τζόγο. Ένας αποτυχημένος διαχειριστής κεφαλαίων. Ένας ηλικιωμένος άντρας που πεθαίνει από καρκίνο. Μια Βορειοκορεάτισσα που αυτομόλησε. Ένας Πακιστανός μετανάστης εργάτης, ένας γκάνγκστερ, και εκατοντάδες άλλα άτομα που η ζωή δεν τους πήγε πρίμα, τα παίζουν όλα για όλα, ψάχνοντας σανίδα σωτηρίας. Αυτή είναι η υπόθεση.
Το Squid Game έρχεται να προστεθεί σε άλλες πρόσφατες παραγωγές της Νότιας Κορέας, με κυριότερη τη βραβευμένη με Όσκαρ ταινία «Παράσιτα» του 2020, κάνοντας μια έντονη κριτική για την κοινωνικοοικονομική ανισότητα που μαστίζει τις ζωές πολλών ανθρώπων στη Νότια Κορέα. Πιο συγκεκριμένα, μιλά για την εμβάθυνση της κρίσης χρέους των νοικοκυριών, κάτι που επηρεάζει τις χαμηλότερες και μεσαίες κοινωνικές τάξεις της χώρας και τους ωθεί στα άκρα.
Πράγματι, τα πράγματα στη Νότια Κορέα δεν πάνε καλά. Και μπορεί η χώρα στο δείκτη του εθνικού πλούτου να ανταγωνίζεται το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, αυτό όμως δεν αποτελεί παρά προπέτασμα καπνού για να κρυφτεί η αληθινή εικόνα: Καταχρεωμένα νοικοκυριά με νεόπτωχους κατοίκους που δανείζονται για να ζήσουν, αυξανόμενη ανεργία στους νέους και με τους Millennials και όσους είναι στα 30 τους, να έχουν τα μεγαλύτερα προβλήματα. Το νοτιοκορεατικό όνειρο ξεθωριάζει. Την ίδια στιγμή το χρέος είναι η κύρια αιτία αυτοκτονίας, καθώς απελπισμένοι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν το πιο σκληρό πρόσωπο του καπιταλισμού βρίσκονται στο έλεος εισπρακτικών εταιρειών, αλλά και γκάγκστερ που παίρνουν τα όργανά τους προς πώληση, προκειμένου να σβήσουν τα χρέη τους. (Στα αλήθεια τώρα, όχι μονάχα στη σειρά). Κάτι παρόμοιο ισχύει για τους Βορειοκορεάτες «αποστάτες» που απέδρασαν από το σουρεαλιστικό βασίλειο του Κιμ Γιονγκ Ουν. Πρέπει να πολεμήσουν σε πολλά μέτωπα για να επιτύχουν τόσο οικονομική σταθερότητα όσο και κοινωνική ένταξη. Τα ίδια και χειρότερα ισχύουν για τους μετανάστες: καθημερινός αγώνας επιβίωσης. Αυτό είναι το ένα κλειδί της αποκωδικοποίησης της σειράς. Το άλλο είναι η θρησκευτική ταυτότητα της χώρας.
Η σειρά χλευάζει τον Χριστιανισμό, στον οποίο στράφηκαν οι Νοτιοκορεάτες τη δεκαετία του ‘70 και του ‘80. Η προτεσταντική εργασιακή ηθική και το χριστιανικό «καθήκον» της ανάπτυξης ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος του περιλάλητου οικονομικού «θαύματος» της χώρας, όπου μέσα σε τρεις δεκαετίες μεταμορφώθηκε σε οικονομία υψηλού εισοδήματος. Ύστερα από πολλά επεισόδια διαπλοκής της εκεί Εκκλησίας με τις πολιτικές και επιχειρηματικές ελίτ και σκάνδαλα διαφθοράς, λίγοι πιστεύουν πλέον ότι η Εκκλησία υπηρετεί τους φτωχούς και τους καταπιεσμένους. Κάτι που βγαίνει στη σειρά, με άλλοτε ευθείς και άλλοτε υποδόρειους χλευασμούς όσων πιστεύουν στον Θεό.
Πέρα από αυτά, στη σειρά υπάρχει έντονη κριτική για την κοινωνία του θεάματος και τα παιχνίδια επιβίωσης τύπου Survivor, αλλά και στη μετατροπή της ζωής σε αρένα προς τέρψη ορισμένων πλουσίων και VIP. Όλα αυτά βέβαια δεν συμβαίνουν μόνο στη Νότια Κορέα. Οι χαρακτήρες του Squid Game και τα προβλήματά τους απηχούν τις εμπειρίες των κοινωνιών παγκοσμίως και μας αφορούν όλους. Οικονομίες παρόμοιες με τη Νότια Κορέα αντιμετωπίζουν ίδιες προκλήσεις, που επιδεινώθηκαν από την πανδημία. Όποιος φάει τον άλλον, κοινώς.
Πιο πολύ από όλα, όμως, το Squid Game υπενθυμίζει βάναυσα στους νικητές κάθε σταδίου, αλλά και σε εκείνους που τα έχουν καταφέρει στη ζωή, ότι πιθανόν το έχουν κάνει σε βάρος εκείνων που απέτυχαν λόγω αδυναμίας, διακρίσεων, κακής κρίσης ή απλώς κακοτυχίας. Το τελευταίο επεισόδιο αφήνει υπόνοιες ότι θα ακολουθήσει ένας δεύτερος κύκλος, αλλά ακόμα κι αν δεν συνεχιστεί, το Squid Game καθιστά σαφές ότι αυτό που συμβαίνει εκεί έξω έχει μόλις ξεκινήσει….
