Όλα αυτά που εφάρμοσε ο Κοντορεβυθούλης και επιβίωσε και όλα εκείνα που αγνοούσε ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς, από το παραμύθι ως το μύθο και από εκεί στην πραγματική ζωή, υπάρχει κάτι που αξίζει να μάθουμε για τη ζωή μας.
Σίγουρα οι περισσότεροι έχουμε ακούσει στις δύσκολες στιγμές μας παραινέσεις από φίλους και γνωστούς. Τις δίνουμε άλλωστε και εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας και στους άλλους. «Μη λυγίζεις», «μην πέφτεις», «στάσου βράχος στα δύσκολα», «μην αφήνεις να σε πάρει από κάτω». Η ιδέα πίσω από αυτές είναι να μπορέσεις να ξεπεράσεις τις δυσκολίες, να μείνεις αλώβητος ή ακόμα και να βγεις κερδισμένος από την εκάστοτε δοκιμασία. Να αντέξεις. Σαν βράχος, που στέκεται αμετακίνητος, σκληρός και αντέχει τις όποιες καιρικές συνθήκες χωρίς να επηρεάζεται από αυτές.
Το θέμα έχει να κάνει με την ψυχική ανθεκτικότητα. Η ανθεκτικότητα αναφέρεται στη διαδικασία, την ικανότητα ή/και το αποτέλεσμα της επιτυχούς προσαρμογής παρά τις δύσκολες ή απαιτητικές συνθήκες. Έχει φανεί ότι τα παιδιά που ανταπεξέρχονται καλύτερα σε αντίξοες συνθήκες είναι αυτά που έχουν μια θετική σχέση με έναν ενήλικα, που μαθαίνουν εύκολα και μπορούν να λύσουν προβλήματα, που συνδέονται με τους ανθρώπους και έχουν τομείς ικανότητας και αποτελεσματικότητας αναγνωρισμένους από τους ίδιους ή από την κοινωνία.
Όπως δείχνει και η παραπάνω περιγραφή, για να τα καταφέρει ένα παιδί, για να γίνει ένας υγιής ενήλικας που θα απολαμβάνει τη ζωή, δεν είναι απαραίτητο να είναι προστατευμένο από κάθε αντιξοότητα. Αυτό άλλωστε δεν μπορούμε να το ελέγξουμε απόλυτα. Τα παιδιά που τα καταφέρνουν καλύτερα είναι αυτά που μπαίνουν με τον εαυτό τους μέσα στη δύσκολη συνθήκη. Την αφήνουν να τα αγγίξει, δεν προσπαθούν να σταθούν έξω από αυτήν. Και δίνουν στον εαυτό τους τη δυνατότητα να είναι ένα μέρος της λύσης.
Κάτι σαν τον Κοντορεβυθούλη δηλαδή. Ο Κοντορεβυθούλης ζει την εγκατάλειψη από τους γονείς του, φοβάται, αγωνιά για τη ζωή τη δική του και των αδερφών του. Πεινάει, κλαίει, καρδιοχτυπά. Αφήνει αυτά τα συναισθήματα να τον αγγίξουν. Και ύστερα επενδύει στον εαυτό του, στις δυνάμεις και τις ιδιότητές του, στις σχέσεις του. Ψάχνει για λύση, να δει πώς θα γλυτώσει αυτός και τα αδέρφια του. Πιστεύει ότι ο ίδιος και τα λιγοστά μέσα που έχει μπορούν να γίνουν μέρος της λύσης. Και επενδύει σε αυτά. Μυαλό, φροντίδα για τα αδέρφια του, ψίχουλα, πετραδάκια.
Θα μπορούσε να αντιπαραβάλει κανείς τον μύθο αυτού του μικροκαμωμένου καταφερτζή με τον μύθο του μαρμαρωμένου βασιλιά. Μια -ίσως αυθαίρετη- ερμηνεία θα ήταν ότι ο βασιλιάς ένιωσε τόσο ανήμπορος μπροστά στην επιδρομή του εχθρού που κατέληξε ανίκανος να κάνει οτιδήποτε, παρέλυσε, μαρμάρωσε. Και για έναν μαρμαρωμένο, η λύση μπορεί να έρθει μόνο από έξω. Κάποιος άλλος πρέπει να έρθει να λύσει τα μάγια, ο μαρμαρωμένος δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Γίνεται βράχος. Άκαμπτος, ανεπηρέαστος από τα γεγονότα, αλλά και άπραγος. Σαν τις σαύρες που, όταν νιώσουν τον κίνδυνο, κοκαλώνουν, στέκονται τόσο ακίνητες που νομίζεις πως είναι πεθαμένες.
Εύκολα συσχετίζεται αυτή η αντίδραση και με τον λήθαργο των ουσιών, ένας τρόπος να μείνεις απαθής, ανεπηρέαστος από τα δύσκολα, αλλά και ανήμπορος. Η έκφραση «stoned» που χρησιμοποιείται στην αγγλική γλώσσα για να περιγράψει κάποιον που είναι υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών, φαίνεται πολύ εύστοχη. Stoned, σαν αγαλματένιος βασιλιάς, που μπροστά στον κίνδυνο μαρμαρώνει και περιμένει σωτηρία από τα μάγια. Τι είναι αυτό, επομένως, που θα μας βοηθήσει να γίνουμε κοντορεβυθούληδες και όχι μαρμαρωμένοι βασιλιάδες; Σίγουρα ο καθένας έχει τις δικές του, μοναδικές και ιδιαίτερες ιδιότητες: χιούμορ, ψυχραιμία, κατανόηση, ευφυία, επιμονή κ.ά. Χρειάζεται να μένουμε ανοιχτοί, σε επαφή δηλαδή με τον εαυτό μας και με τον κόσμο, για να μπορέσουμε να τις αξιοποιήσουμε.
Αν ο Κοντορεβυθούλης τα κατάφερε γιατί όχι και εμείς;
*Η Δήμητρα Ανδρουλάκη είναι ψυχοθεραπεύτρια με ειδίκευση στη συστημική και οικογενειακή θεραπεία. Έχει εργαστεί στο Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων, με έφηβους χρήστες ουσιών και τις οικογένειές τους, ενώ τώρα εργάζεται ιδιωτικά. Παράλληλα ασχολείται με τη δημιουργική γραφή.
