To 2018 οι εορτασμοί και οι καλλιτεχνικές παραγωγές με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, έδωσαν νέο έναυσμα στη διάδοση του έργου του τεράστιου σκηνοθέτη. Το φαινόμενο που από κάποιους ονομάστηκε ως «Bergmania» συνεχίζεται ολοένα και πιο ενισχυμένο. Αποφασίσαμε να βοηθήσουμε και εμείς λίγο σε αυτό.
Υπάρχει, όμως, και μια αντιδραστική κίνηση έναντι αυτής της νέας μανίας. Ένας συγκεκαλυμένος μισανθρωπισμός επιχειρεί να τον αποκαθηλώσει παρουσιάζοντας κάποιες αμφισβητούμενες πλευρές της προσωπικής του ζωής, οι οποίες είναι τόσο σημαντικές για τη δουλειά του όσο οι ικανότητες ενός στην ποίηση. Για αυτό και κάθε στοιχείο που φωτίζει το πρόσωπο αυτού του ακριβοθώρητου δημιουργού είναι σημαντική. Ευτυχώς, λίγα χρόνια πριν από το θάνατό του, ο ίδιος έδωσε στους εκδοτικούς οίκους Taschen και Max Ström πλήρη πρόσβαση στα αρχεία του στο Ίδρυμα Μπέργκμαν και την άδεια να ανατυπώσουν τα γραπτά του και τις συνεντεύξεις του, τα περισσότερα από τα οποία είχαν δημοσιευθεί μόνο στη Σουηδία και στα σουηδικά. Το αποτέλεσμα είναι ένα συλλεκτικός τόμος 600 μεγάλων σελίδων («The Ingmar Bergman Archives») μια συλλεκτική έκδοση που εξερευνάει σε βάθος όλες τις δουλειές του και φωτίζει τον αριστουργηματικό σκηνοθέτη αλλά και τον ιδιαίτερο άνθρωπο. Το ανέκδοτο υλικό και η συντακτική επιμέλεια από τους συγγραφείς (Bengt Wanselius, Paul Duncan, Erland Josephson) έχει ως αποτέλεσμα ένα έργο που λύνει μυστήρια, απαντά στα ερωτήματα και εξηγεί την οπτική του, αποκλειστικά σχεδόν με δικά του λόγια. Υπάρχουν, όμως, και άλλες ευκαιρίες να εντρυφήσει κάποιος στον Σουηδό Οσκαρικό σκηνοθέτη, συγγραφέα και παραγωγό (1918 – 2007) και ενός άκρως επιτυχημένου auteur, με πάνω από 60 ταινίες, όπως οι εμβληματικές «Η Έβδομη Σφραγίδα» (1957), η Περσόνα (1966), οι Άγριες Φράουλες (1957) και τόσες άλλες που επηρέασαν όλους τους κορυφαίους σκηνοθέτες του καιρού μας. Ο Martin Scorsese έχει πει για αυτόν σε ανύποπτο χρόνο ότι, «αν ζούσες τη δεκαετία του ’50 και του ’60 ήθελες να κάνεις ταινίες δεν υπήρχε περίπτωση να μην επηρεαστείς από τον Μπέργκμαν», ενώ ο Γούντι Άλεν (Woody Allen) τον έχει χαρακτηρίσεις ως «πιθανόν τον μεγαλύτερο εικονοκλάστη όλων των εποχών».Στη δεκαετία του ’70 η επιρροή του ήταν τέτοια που ο Μπέργκμαν δέχτηκε να εμφανιστεί για πρώτη φορά σε τηλεοπτική εκπομπή στις ΗΠΑ, το 1971, μια από τις ελάχιστες τηλεοπτικές συνεντεύξεις που έδωσε ποτέ. Αναφερόμαστε στο Dick Cavett Show (προβαλλόταν από το 1968 μέχρι το 1986), που φιλοξένησε μερικές από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του κινηματογράφου, συμπεριλαμβανομένων των Άλφρεντ Χίτσκοκ(Alfred Hitchcock), Orson Welles και Μάρλον Μπράντο (Marlon Brando). Ωστόσο, το να φέρει ο ομώνυμος παρουσιαστής μέχρι εκεί τον Ingmar Bergman ήταν πιθανώς ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του show. Η συνέντευξη υποτίθεται ότι αφορούσε την τότε τρέχουσα ταινία του, αλλά αυτό δεν ήταν παρά η αφορμή για να συζητηθεί ένα ευρύ φάσμα θεμάτων από τον φασισμό και τα ναρκωτικά μέχρι αποξένωση από τους γονείς του, την συνεργασία με τις γυναίκες, την ιδιοσυγκρασία του στο σετ και την καλλιτεχνική ελευθερία. Είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστεί κάποιος μια τέτοιου είδους ποιότητα και βάθος σε μια συνηθισμένη αντίστοιχη σύγχρονη συνέντευξη και για αυτό αποτελεί είδηση το ότι αυτή η σπουδαία ωριαία συνέντευξη του Cavett με τη σουηδική ιδιοφυΐα ανέβηκε το 2019 στο YouTube, σε έξι μέρη. Επιλέξαμε δύο από αυτά που αξίζει να παρακολουθήσετε, αλλά σίγουρα μπορείτε να βρείτε και τα άλλα τέσσερα.
