Μια ακόμη παρενέργεια της υπερβολικής ενασχόλησης με τα social media που εκδηλώνεται με ζήλεια, συμπλέγματα κατωτερότητας, συγκρίσεις με τους άλλους και πλήττει, αναμφίβολα, μεγάλο αριθμό ατόμων.
Εάν στεναχωριέστε όταν η τελευταία σας ανάρτηση ή η νέα φωτογραφία που ανεβάσατε δεν πήρε αρκετά likes. Αν ψάχνετε συνεχώς να ανεβάσετε κάτι ενδιαφέρον, που θα τραβήξει την προσοχή. Αν θεωρείτε απαραίτητο το να μοιράζεστε κάθε στιγμή με τους φίλους σας στα social media και αν έχετε την ανάγκη να είστε διαρκώς διαθέσιμοι online και προσεγγίσιμοι μέσω του facebook, του Τwitter, του Instagram, του Linkedln, του κινητού και του υπολογιστή. Αν, υπό φυσιολογικές συνθήκες, νιώθετε ότι διαρκώς κάτι ωραίο συμβαίνει στον περίγυρό σας, από το οποίο όμως απουσιάζετε επειδή δεν έχετε προσκληθεί. Ή ότι κάποιοι ακόμη και μέσα στην καραντίνα περνάνε συναρπαστικά ενώ εσείς τόσο, μα τόσο ανιαρά. Τότε, ενδέχεται να πάσχετε από FOMO, ένα σύνδρομο που επιστημονικά καταγράφηκε για πρώτη φορά το 2012. Το λεγόμενο FOMO (Fear of Missing Out) ξεκίνησε ως ο φόβος του ότι χάνεις ευκαιρίες να ζήσεις ιδανικά, όμορφα, συναρπαστικά. Έκτοτε, εξελίχθηκε αρκετά και σήμερα οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι όπως παλιά συγκρίναμε το αυτοκίνητό μας με εκείνο του γείτονα, τώρα συγκρίνουμε το πόσο μετράει η ψηφιακή μας ύπαρξή, με τα likes, τις αναρτήσεις, τον αριθμό των εικονικών μας φίλων ή εκείνων που μας ακολουθούν (followers). Αυτό είναι το πρόβλημα τελικώς και όχι το πώς ονομάζεται.Καμία σχέση με την πραγματικότητα
Το FOMO, βέβαια, δεν είναι το μοναδικό σύνδρομο που υποδηλώνει εθισμό στις νέες τεχνολογίες. Με τον καιρό οι ερευνητές ανακαλύπτουν νέες συμπεριφορικές παρεκκλίσεις που όλες συντείνουν στο ίδιο: Δεν επικοινωνούμε απλά μέσω του κινητού μας, αλλά ζούμε, χαιρόμαστε, θυμώνουμε, ερωτευόμαστε, τσακωνόμαστε, χωρίζουμε. Κυρίως, όμως, υποκρινόμαστε! Σαν να μπαίνουμε στο πετσί κάποιου άλλου, παρουσιάζουμε υποχρεωτικά μόνο τις καλύτερες στιγμές της ζωής μας. Γιατί «υποχρεωτικά»; Μα, ποιος αλήθεια θα ήθελε να γίνει φίλος με κάποιον που ανεβάζει καταθλιπτικές αναρτήσεις, που έχει διαρκώς προβλήματα και τα περνάει δύσκολα ή απλά συνηθισμένα -όπως γίνεται δηλαδή με τους περισσότερους ανθρώπους; Και στην παγίδα αυτή έχουν, ευχαρίστως, πέσει οι περισσότεροι. «Ανεβάζουν» δηλαδή ομολογουμένως ευχάριστες εικόνες, οι οποίες συνήθως λίγη σχέση έχουν με την υπόλοιπη ζωή τους. Και εδώ ισχύει αυτό που έχει διατυπώσει ο Γκι Ντεμπόρ, ο φιλόσοφος των μοντέρνων καιρών και της «Κοινωνίας του Θεάματος» (διάσημο βιβλίο του): «Όσο περισσότερο βλέπεις, τόσο λιγότερο ζεις». Το είχε πει για την τηλεόραση. Ίσως για τα social media, το διατύπωνε κάπως διαφορετικά και να ξεκίναγε με το «όσες περισσότερες αναρτήσεις…»
Συμβουλές απεξάρτησης
Όλο και περισσότεροι ψυχολόγοι προτείνουν δύο απλά πράγματα που θα προφυλάξουν από σύνδρομα τύπου FOMO, αλλά θα κάνουν τους πάσχοντες να νιώσουν καλύτερα. Tο πρώτο είναι να αραιώσετε την παρουσία σας στα social media και ποσοτικά και ποιοτικά. Μην μακρηγορείτε, μην πολυλογείτε, μην υπερβάλλετε στις εκφράσεις σας, μη σχολιάζετε οτιδήποτε συμβαίνει σαν να είστε ο κριτής των πάντων, και φυσικά, μην κάθεστε μέσα με τις ώρες. Το δεύτερο είναι να συνδεθείτε ξανά με τους φίλους σας με τον κλασικό, παραδοσιακό τρόπο. Συναντηθείτε για έναν περίπατο, κάντε τους ένα τηλέφωνο, συζητείστε, επαναπροσδιορίστε τη σχέση σας με την τεχνολογία και βάλτε όρια στη χρήση της.
