Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην ιατρική επιθεώρηση Current Psychology απαντάει στο γιατί απατούν οι σύζυγοι. Και το βασικό εύρημα απέχει από όσα νομίζαμε ως τώρα…
Όταν κάποιος παντρεύεται είναι λογικό να περιμένει να διαρκέσει μια ζωή ο γάμος. Η κουλτούρα μας, η ηθική μας, οι θρησκευτικές μας πεποιθήσεις μας υπαγορεύουν ότι πρέπει να έχουμε μάτια μόνο για τον/τη σύζυγό μας και να μην θέλουμε κανέναν άλλο. Έτσι, τα παντρεμένα άτομα συχνά εκπλήσσονται όταν προσελκύονται έντονα από κάποιον άλλον εκτός του συντρόφου τους. Στην πραγματικότητα, δεν σταματάμε ποτέ να βρίσκουμε άλλους ανθρώπους ελκυστικούς, ακόμη και όταν βάλουμε τη βέρα. Ωστόσο, η προσοχή που δίνουμε σε αυτές τις ελκυστικές εναλλακτικές καθώς και η συμπεριφορά μας απέναντί τους, εξαρτώνται κατά βάση από το πόσο ικανοποιημένοι είμαστε από το γάμο μας. Εάν είμαστε ευχαριστημένοι, δεν θα αφιερώσουμε χρόνο και σκέψη σε όλους εκείνους τους «ελκυστικούς άλλους» και σίγουρα δεν θα φλερτάρουμε μαζί τους. Αλλά αν είμαστε δυσαρεστημένοι με το γάμο μας, τότε ξαφνικά προσέχουμε αυτούς τους «ελκυστικούς άλλους» και ίσως και να τους πλησιάσουμε.Η απιστία στο γάμο δεν είναι απλώς θέμα αδύναμων ηθών ή σεξουαλικού εθισμού. Ακόμα και καλοπροαίρετοι άνθρωποι αδυνατούν να διατηρήσουν τους όρκους του γάμου τους υπό ορισμένες συνθήκες. Συχνά τα άπιστα άτομα κατηγορούνται για έλλειψη ηθικής ή σεξομανία και ασφαλώς η ευθύνη βαρύνει πάντοτε αυτούς που διαπράττουν την απιστία. Ωστόσο, για να καταλάβουμε τι οδηγεί στη συμπεριφορά αυτή, πρέπει να κοιτάξουμε πέρα από το άτομο και μέσα στο πλαίσιο στο οποίο αυτό ενήργησε. Από τη μία πλευρά, μπαίνουμε στη σχέση προκειμένου να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες σύνδεσης, επικοινωνίας, συμπόρευσης. Αυτά περιλαμβάνουν τις σεξουαλικές σχέσεις και τη συντροφικότητα, μεταξύ άλλων. Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει να προστατευθούμε από την εκμετάλλευση. Για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας, πρέπει να καλύψουμε τις ανάγκες του συντρόφου μας, αλλά πρέπει και αυτός να κάνει το ίδιο. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν ο ένας δίνει πολλά περισσότερα από όσα παίρνει ή τουλάχιστον θεωρεί ότι έτσι συμβαίνει. Ένας συνήθης λόγος που προκύπτει κάτι τέτοιο είναι όταν ο ένας περνάει περισσότερο χρόνο εκτός σπιτιού ή «κάνει τη ζωή του που λέμε», ακολουθώντας ένα πρόγραμμα δραστηριοτήτων που περιλαμβάνει πολλές εξόδους, ταξίδια, αθλητικά γεγονότα κ.λπ. Σε μια τέτοια συνθήκη, ο άλλος σύντροφος μπορεί να νιώθει ριγμένος.
Το απρόσμενο εύρημαΑπό εδώ ακριβώς ξεκίνησαν δύο επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Τορόντο. Οι ψυχολόγοι Yoobin Park και Sun W. Park έθεσαν ως αξίωμα ότι το πλαίσιο είναι πιο σημαντικό από το άτομο και αυτό προσπάθησαν να διερευνήσουν. Για την εν λόγω μελέτη αξιοποίησαν ένα δείγμα 290 παντρεμένων, οι περισσότεροι από τους οποίους διένυαν τα πρώτα -άντα και είχαν κλείσει μέχρι 10 χρόνια γάμου. Τους έθεσαν, λοιπόν, κάποιες ερωτήσεις μέσα από τις οποίες οι ερευνητές προσπάθησαν να βρουν το επίπεδο δέσμευσης των ερωτηθέντων στη σχέση και στο γάμο. Οι ερωτήσεις που τους τέθηκαν ήταν της λογικής του πόσο συμφωνούν με τις ακόλουθες προτάσεις σε μια κλίμακα από το 1 ως το 10: «Θέλω η σχέση μας να διαρκέσει για πολύ καιρό», «Ο σύντροφός μου θέλει η σχέση μας να διαρκέσει για πολύ καιρό». «Ο σύντροφός μου είναι αφοσιωμένος στον γάμο μας» κ.λπ. Υπήρχαν όμως και πιο αδιάκριτες ερωτήσεις όπως: «Φλερτάρετε με άτομα του αντίθετου φύλου χωρίς να το αναφέρετε στον σύζυγό σας», αλλά και «Υπήρξε κάποιος που γνωρίσατε πρόσφατα και βρήκατε πολύ ελκυστικό;» και «Πόσο μακριά έφτασε το φλερτ;».
Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν θριαμβευτικά την υπόθεση ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να βρουν ελκυστικές τις εξωσυζυγικές σχέσεις όταν πιστεύουν ότι ο σύζυγός τους δεν εμφανίζει ιδιαίτερη δέσμευση με το γάμο τους. Είτε ίσχυε είτε δεν ίσχυε αυτό, φάνηκε από την έρευνα ότι όταν κάποιος πιστεύει ότι ο σύζυγός του δεν είναι και πολύ δεσμευμένος στο γάμο, είναι πιο εύκολο να τον απατήσει. Προσοχή: Όχι ο άλλος, αλλά αυτός ο ίδιος που πιστεύει κάτι τέτοιο για τον άλλο. Στο δείγμα, υπήρχαν αρκετοί συμμετέχοντες που σκέφτονταν να εξαπατήσουν -ή το είχαν ήδη κάνει- όχι επειδή είχαν χάσει τη δέσμευσή τους για το γάμο τους, αλλά επειδή πίστευαν ότι ο σύζυγός τους δεν ενδιαφερόταν πλέον όσο θα έπρεπε.
