Είναι ο απόλυτος λόγος για να επισκεφθείς το Μπιλμπάο. Το μουσείο Γκούγκενχαϊμ του Φρανκ Γκέρυ, θεωρείται, όσο περνάνε τα χρόνια, ως το πιο ωραίο κτήριο του καιρού μας, το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα του ρεύματος της Αποδόμησης.
Στους κύκλους της αρχιτεκτονικής υπάρχει εδώ και χρόνια ένα debate για το ποιο είναι το ωραιότερο κτήριο του κόσμου. Η απάντηση ακούγεται όλο και πιο δυνατά: Το μουσείο Γκούγκενχαϊμ (Guggenheim) του Φρανκ Γκέρυ στο Μπιλμπάο. Γιατί, όμως, ένα κτήριο που κατασκευάστηκε το 1997 μετά από τόσα χρόνια θεωρείται ακόμη ως το καλύτερο του κόσμου; Διότι αναζωπύρωσε την οικονομία της πόλης και ξεκίνησε μια παγκόσμια τάση για μουσεία – τοπόσημα και έδωσε λάμψη σε μια πόλη που παρήκμαζε. Το μουσείο Guggenheim, το οποίο βρίσκεται στη δυτική όχθη του ποταμού Νερβιόν, ο οποίος ρέει μέσω του Μπιλμπάο πριν φτάσει στην Κανταβρική Θάλασσα, τράβηξε αμέσως την προσοχή και τους επαίνους της κριτικής, με την ολοκλήρωσή του το 1997.
Όταν ο θρυλικός Αμερικανός αρχιτέκτονας Phillip Johnson επισκέφτηκε το Guggenheim, λίγο μετά τα εγκαίνια του, περιέγραψε τον Gehry ως «τον μεγαλύτερο αρχιτέκτονα που έχουμε σήμερα» και αργότερα αποκάλεσε το μουσείο «το καλύτερο κτήριο της εποχής μας». Το Μουσείο Guggenheim έγινε εμβληματικό λόγω της χαρακτηριστικής του εμφάνισης που περιλαμβάνει μια κατακερματισμένη διάταξη μη ευθύγραμμων όγκων. Αντικρίζοντάς το από το ποτάμι, το μουσείο μοιάζει με πλοίο στην αποβάθρα, ενώ το λαμπερό εξωτερικό του περίβλημα από τιτάνιο θυμίζει τα λέπια ενός ψαριού που στριφογυρίζει. Η αποδόμηση διασπά τα μέρη ενός κομματιού, έτσι ώστε η οργάνωσή τους να φαίνεται αποδιοργανωμένη και χαοτική. Οι απροσδόκητες λεπτομέρειες και τα δομικά υλικά τείνουν να δημιουργούν έναν οπτικό αποπροσανατολισμό και δυσαρμονία.
Εκείνη την εποχή, η πολύπλοκη και τολμηρή αρχιτεκτονική του κτιρίου ήταν ασυνήθιστη για ένα πολιτιστικό ίδρυμα μεγάλης κλίμακας χρηματοδοτούμενο από το δημόσιο. Από την αρχή, ωστόσο, το μουσείο προοριζόταν να αποτελέσει το επίκεντρο ενός μεγαλύτερου έργου οικονομικής ανάπτυξης. Η βασκική κυβέρνηση είχε ήδη προσλάβει αρχιτέκτονες, συμπεριλαμβανομένων των Norman Foster και Santiago Calatrava για να αναλάβουν μεγάλα έργα υποδομής ως μέρος του σχεδίου της να μετατρέψει τη βιομηχανική πόλη σε έναν προορισμό Πολιτισμού. Στόχος επετεύχθη!
Οι Βάσκοι ήθελαν ένα μνημειώδες κτίριο και όπως η Όπερα του Σύδνεϋ, με το σχέδιο του Gehry να επιλέγεται έναντι προτάσεων από τις Arata Isozaki & Associates και Coop Himmelb(l)au , μετά από δημόσιο διαγωνισμό. Ο 93χρονος σήμερα Gehry ισχυρίστηκε ότι το σχέδιο για το Μουσείο Guggenheim του Μπιλμπάο ήταν το αποκορύφωμα μιας προσωπικής σχεδιαστικής γλώσσας που ανέπτυξε ως αντίδραση στην επικράτηση του μεταμοντερνισμού στην Αρχιτεκτονική εκείνη την εποχή.
«Με ενδιέφερε η κίνηση και όταν ένα ψάρι κινείται είναι τόσο όμορφο», είπε σε μια συνέντευξη το 1997 στον δημοσιογράφο Charlie Rose. Ο Gehry έχει διηγηθεί με περηφάνια πολλές φορές πώς το κτήριο ολοκληρώθηκε εγκαίρως και με βάση τον προϋπολογισμό (περίπου 89 εκατομμύρια δολάρια). Όμως, το Μουσείο Guggenheim έχει τους επικριτές του, ορισμένοι από τους οποίους ισχυρίζονται ότι είναι υπερβολικά πομπώδες και πως κάποιοι από τους χώρους του δεν είναι κατάλληλοι για την προβολή τέχνης. Το «φαινόμενο του Μπιλμπάο» οδήγησε επίσης σε πολυάριθμα μεγαλεπήβολα έργα σε άλλες πόλεις που απέτυχαν να αποφέρουν παρόμοια οφέλη για την τοπική κοινότητα σε σχέση με το ποσό των χρημάτων που δαπανήθηκαν.
Σε δημοσκόπηση του 2010 που διεξήχθη από το περιοδικό Vanity Fair , το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ στο Μπιλμπάο ονομάστηκε «το πιο σημαντικό έργο αρχιτεκτονικής που χτίστηκε από το 1980 και μετά».
Ποιος ξέρει, μπορεί ο ίδιος ο αρχιτέκτονας με το project του Guggenheim Abu Dhabi, ένα ακόμα μουσείο, που θα είναι έτοιμο το 2025, να ξεπεράσει τον εαυτό του και να φτιάξει το επόμενο καλύτερο κτήριο του κόσμου.
Διαβάστε επίσης
Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου στις 16 Ιουνίου στο Ηρώδειο
Domus Trimaran: Πλωτό όνειρο
Ακολουθήστε το zeitgeist.gr για να ενημερώνεστε πρώτοι για νέα θέματα και να στηρίξετε την ποιοτική δημοσιογραφία. Ένα like στο banner που βλέπετε κάτω αρκεί!
