Το STEM δίνει νόημα στη μάθηση, συνδέει τη σχολική με την τοπική κοινότητα, αλλάζει νοοτροπίες, ευαισθητοποιεί, σπάει στερεότυπα, ενδυναμώνει, δημιουργεί όραμα, κάνει το μέλλον μας πιο αισιόδοξο, αλλάζει την κοινωνία και τη ζωή μας!
Η επιστήμη είναι παντού στον κόσμο γύρω μας. Η τεχνολογία έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας και επεκτείνεται συνεχώς σε κάθε πτυχή της. Το ακρωνύμιο STEM σημαίνει Επιστήμη (Science), Τεχνολογία (Technology), Μηχανική (Engineering) και Μαθηματικά (Mathematics) και η εκπαίδευση STEM είναι σημαντική γιατί διαπερνά κάθε μέρος της ζωής μας. Η μηχανική είναι οι δρόμοι και οι γέφυρες αλλά, μαζί, είναι και η απάντηση στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και της δημιουργίας ενός πιο βιώσιμου τρόπου ζωής. Και τα μαθηματικά; Αυτά κρύβονται πίσω από κάθε δραστηριότητα της καθημερινότητάς μας. STEM, λοιπόν, σε αντίθεση με ό,τι πιστεύει μεγάλο μέρος του κόσμου, δεν είναι μόνο ρομποτική και επιστήμονες με ανακατεμένα μαλλιά μέσα σε εργαστήρια. Είναι η ζωή μας όλη, είναι το εισιτήριό μας για μια δίκαιη και πιο ισότιμη κοινωνία και ένα καλύτερο μέλλον.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η εκπαίδευση STEM αναφέρεται στη διεπιστημονική διδασκαλία και μάθηση των Φυσικών Επιστημών, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής και των Μαθηματικών. Η εκπαίδευση STEM, ωστόσο, υπερβαίνει τη διδακτέα ύλη των σχολικών μαθημάτων, μιας και τραντάζει συθέμελα το είναι όσων βιώνουν την εμπειρία που προσφέρει, χαρίζοντας δεξιότητες που διέπουν τον τρόπο που σκέφτονται και συμπεριφέρονται. Και το κλειδί σε όλο αυτό είναι η «διεπιστημονικότητα». Η επιστήμη προσφέρει μια εις βάθος κατανόηση του κόσμου και βοηθά στην εξοικείωση με την έρευνα και στην ανάπτυξη της αναλυτικής σκέψης. Η τεχνολογία βοηθά στην εξοικείωση με ένα περιβάλλον γεμάτο καινοτομίες υψηλής τεχνολογίας. Η μηχανική ενισχύει τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και την εφαρμογή της γνώσης. Τα μαθηματικά επιτρέπουν την ανάλυση πληροφοριών, την ελαχιστοποίηση/εξάλειψη του λάθους και βοηθούν στη λήψη συνειδητών αποφάσεων στη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων. Η εκπαίδευση STEM συνδέει αυτούς τους κλάδους σε ένα συνεκτικό σύστημα. Έτσι, προετοιμάζει πολίτες και επαγγελματίες που μπορούν να μεταμορφώσουν την κοινωνία με καινοτόμες και βιώσιμες λύσεις.
Επιπλέον, μέσω της STEM μεθοδολογίας, οι μαθητές και οι μαθήτριες είναι ελεύθεροι και ελεύθερες να κάνουν πράξη αυτά που μαθαίνουν, να πειραματιστούν και να απομυθοποιήσουν το λάθος σε ένα ασφαλές περιβάλλον (δεν αποτελεί είδηση ότι «μέσα από τα λάθη μαθαίνουμε»). Το project-based learning και η επίλυση προβλημάτων βοηθούν στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και της δημιουργικότητας, στην εξερεύνηση και τη δημιουργία. Έτσι, ενδυναμώνονται και γίνονται ικανοί και ικανές να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του πραγματικού κόσμου.
Και αφού η STEM εκπαίδευση είναι τόσο σημαντική, γιατί χρειάζεται να μιλάμε ακόμα για αυτήν; Γιατί χρειάζεται να εξηγούμε το πώς έχει τη δύναμη να αλλάζει νοοτροπίες και συμπεριφορές και να διαμορφώνει την κοινωνία και το μέλλον μας; Αυτό συμβαίνει γιατί πριν εκπαιδεύσουμε τη νέα γενιά, πρέπει πρώτα να εκπαιδευτούμε εμείς. Γιατί για να ενταχθεί η STEM εκπαίδευση στη σχολική τάξη, πρέπει πρώτα αρμόδιοι φορείς, εκπαιδευτικοί, γονείς και ευρύ κοινό να κατανοήσουν την αξία και τα οφέλη που προσφέρει. Και η ανάγκη είναι επιτακτική. Γιατί αν τα είχαμε κατανοήσει όλα αυτά μέχρι τώρα, δε θα αντιμετωπίζαμε, παγκοσμίως, έλλειψη σε θέσεις εργασίας STEM.
Και αν όλη αυτή η θεωρία δε σας έχει πείσει ακόμη, τότε επιτρέψτε μου να σας εξηγήσω το γιατί είναι σημαντική η εκπαίδευση STEM, μέσα από τα βιώματα και τα έργα μαθητών και μαθητριών Γυμνασίου και Λυκείου που έχουν λάβει μέρος στο πρόγραμμα ανάπτυξης δεξιοτήτων «Generation Next», το οποίο βασίζεται στη STEM μεθοδολογία. Γιατί ο Γιάννης από την Κομοτηνή έκανε κοπάνα το πρωί αλλά πήγε στο μάθημα του Generation Next το απόγευμα, γιατί εκεί περνούσε καλά και αισθανόταν ασφαλής να εκφραστεί. Γιατί η Ιόλη από τη Λέρο δεν φανταζόταν ότι θα μπορούσε να φτιάξει ένα σύστημα πυρανίχνευσης για να προστατέψει το νησί της. Και η Δέσποινα, μέσα από αυτή την εμπειρία, κατάλαβε τι εννοούσε ο Benjamin Franklin με το ρητό «Πες μου και θα ξεχάσω, δίδαξε με και μπορεί να θυμάμαι. Ενέπλεξε με και θα μάθω!», ενώ η Άννα από τους Λειψούς, στο ίδιο κλίμα, θα ήθελε όλα τα μαθήματα να γίνονται όπως τα μαθήματα του Generation Next, βιωματικά και συνεργατικά. Γιατί ο κόσμος στον οποίο ζούμε αλλάζει και πρέπει να συμβαδίσουμε με αυτόν και ο μόνος τρόπος να το πετύχουμε είναι μέσα από επικοινωνία και συνεργασία.
Κρατήστε, λοιπόν, αυτό το αρκτικόλεξο και όσοι έχετε παιδιά σκεφτείτε το, ξανά και ξανά. STEM.
