Οι δύο μικρές, ομώνυμες πόλεις της Ολλανδίας παράγουν τα τυριά που βάζουμε κάθε μέρα στο τραπέζι μας και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του πρωινού.
Το τυρί Edam και το τυρί Gouda είναι γνωστά, παραδοσιακά, ολλανδικά τυριά, που φημίζονται για τη γλυκιά, πλούσια γεύση τους. Γι’ αυτό, δικαιολογημένα, έχουν κατακτήσει εδώ και δεκαετίες την παγκόσμια αγορά, αποτελώντας βασικό στοιχείο σε κάθε πρωινό γεύμα. Παρότι και τα δύο τυριά εξάγονται και σε άλλες χώρες της βόρειας Ευρώπης (Γερμανία, Φινλανδία κ.ά.), η πατρίδα τους η Ολλανδία παράγει και εξάγει το 60% του τυριού Gouda και το 40% του τυριού Edam που καταναλώνονται παγκοσμίως. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους, να λιώνουν εύκολα, τα καθιστά ιδανικά για σνακ, πίτσες, σάλτσες. Και τα δύο είναι αγελαδινά τυριά και προέρχονται από δύο ομώνυμες πόλεις που έχουν ταυτιστεί με την παραγωγή τους.
Το ένταμ παρασκευάζεται από μερικώς αποβουτυρωμένο γάλα. Η περιεκτικότητα σε λιπαρά είναι 40% και έχει πατρίδα του μικρή πόλη Edam του Βόρειου Άμστερνταμ, περίπου 30 χιλιόμετρα από αυτό. Ξηρότερο, πιο ελαφρύ και πιο στυφό από το Gouda, είναι λιγότερο ρευστό όταν λιώνει και ροδοκοκκινίζει όμορφα προσδίδοντας δελεαστική όψη στη εκάστοτε γαστρονομική δημιουργία. Ενδείκνυται για χρήση σε φέτες, καθιστώντας το ιδανικό για σάντουιτς. Ιδανικό, επίσης, για χρήση σε ροδέλες για διάφορες δημιουργίες finger food σε κύβους και εξαιρετικό για σάλτσες, σούπες και γαρνιτούρες.
Το γκούντα παρασκευάζεται από πλήρες γάλα με μεγάλη περιεκτικότητα (48%) σε λιπαρά. Η πόλη Gouda απέχει περί τα 25 χιλιόμετρα από το Ρότερνταμ και βρίσκεται στα νοτιοδυτικά του Άμστερνταμ. Έχει κρεμώδη και βουτυρώδη υφή, λόγω της υψηλότερης περιεκτικότητάς του σε λιπαρά. Διατίθεται σε διάφορες εκδοχές με βότανα, μπαχαρικά, πιπέρι ή καπνιστό, ενώ παλαιώνει υπέροχα. Είναι πιο παχύρρευστο και δεν ροδοκοκκινίζει τόσο εύκολα. Κόβεται, θρυμματίζεται και λιώνει εύκολα και ομοιόμορφα καθιστώντας το ιδανικό για γαρνιτούρες, σάλτσες και σούπες.
Ομολογουμένως, τα δύο είδη τυριών δεν διαφέρουν ιδιαίτερα σε διατροφικά χαρακτηριστικά αν εξαιρέσουμε την υψηλότερη περιεκτικότητα του τυριού gouda σε λιπαρά. Βέβαια, το ένταμ, δεδομένου ότι είναι λίγο πιο σκληρό και ξηρό, προσφέρεται περισσότερο για χρήση σε φέτες, finger food, αλλά και ως τυρί για τοστ με λιγότερα λιπαρά, ενώ το γκούντα, όντας πιο λιπαρό και πλούσιο, αποτελεί έξοχη επιλογή ως τυρί για τοστ, club sandwich, pizza, σάλτσες και σούπες, λόγω της παχύρευστης, πλούσιας, κρεμώδους υφής του όταν λιώνει!
