Δύο χρόνια μετά την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία και το ξέσπασμα της μεγαλύτερης πολεμικής σύγκρουσης στην Ευρώπη μετά το πέρας του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, το τοπίο δεν έχει ξεκαθαρίσει καθώς οι κύριοι πρωταγωνιστές του μακελειού, επιμένουν στις θέσεις τους, αρνούμενοι να κάνουν βήματα προς μια ειρήνη που θα σημάνει το τέλος του παραλόγου.
Στην Ουκρανία χιλιάδες οι νεκροί, εκατομμύρια οι εκτοπισμένοι, απίστευτη η καταστροφή στις υποδομές, αυξημένοι οι κίνδυνοι ενός πυρηνικού επεισοδίου, τεράστια η ανθρωπιστική κρίση. Κι ένας ηγέτης ο οποίος, αφού έπαιξε απρόσεκτα στη διεθνή σκακιέρα, σήμερα νιώθει προδομένος από τους συμμάχους που τον ενέπλεξαν στο (βρώμικο) παιχνίδι που ξεκίνησε η Ουκρανία το 2014.
Στη Ρωσία εκτός από τις απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό που δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητες αλλά παραμένουν άγνωστες στο διεθνές κοινό, το δεσποτικό καθεστώτος Πούτιν όχι μόνο δεν κλονίζεται αλλά ενισχύεται -ο σύγχρονος τσάρος μοιάζει πλέον ανίκητος. Κάθε αντικαθεστωτική φωνή καταπνίγεται ενώ καταγράφεται άνοδος του ρωσικού εθνικισμού. Όσο για τις κυρώσεις των Νατοϊκών χωρών δεν φαίνεται να επηρεάζουν τη ρωσική οικονομία.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο καταγράφεται εκτίναξη του πληθωρισμού, ανεξέλεγκτη αύξηση της τιμής της ενέργειας από τις συνεχείς κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, αύξηση των προϋπολογισμών σε αμυντικές δαπάνες στις περισσότερες χώρες και μεγάλη οικονομική αβεβαιότητα. Οι Ευρωεκλογές που είναι μπροστά μας αναμένεται να εκφράσουν τη συλλογική ευρωπαϊκή δυσαρέσκεια μέσω της ανόδου της ακροδεξιάς.
Στις ΗΠΑ ένα παιχνίδι υποκρισίας ανάμεσα στα δύο κυρίαρχα κόμματα βρίσκεται σε εξέλιξη, κόμματα τα οποία ερίζουν όχι μόνο για το ύψος αλλά για αυτή καθεαυτή την στήριξη προς το ουκρανικό καθεστώς στο φόντο των εκλογών του Νοεμβρίου.
Το ΝΑΤΟ φαίνεται να βγαίνει μέχρι αυτή τη στιγμή ενισχυμένο μέσα από τη διετία της κόλασης στην Ουκρανία καθώς δύο χώρες, η Φινλανδία και η Σουηδία προστέθηκαν στο δυναμικό της ισχύος του αλλά η συνοχή της Συμμαχίας διαταράσσεται το τελευταίο διάστημα από την απόφαση ορισμένων χωρών να διαφοροποιηθούν από τη συμμαχική γραμμή. Σύμφωνα με το αμερικανικό State Department, προς την Ουκρανία έχουν διοχετευτεί τα δύο χρόνια του πολέμου πάνω από 87 δισ. δολάρια με μορφή στρατιωτικής, οικονομικής και ανθρωπιστικής βοήθειας. Μόνο οι ΗΠΑ έχουν εκταμιεύσει πάνω από 44 δισ. δολάρια για να στηρίξουν την Ουκρανία.
Κερδισμένη και η Κίνα η οποία ισχυροποιεί τη σχέση της με την Ρωσία κι ενισχύει τη θέση της ανατολικά καθώς οι ΗΠΑ έχουν πλέον στρέψει το ενδιαφέρον τους στην Ανατολική Ευρώπη κι εσχάτως στη Μέση Ανατολή αφήνοντας την νοτιοανατολική Ασία ως χώρο προνομιακής απεύθυνσης του Πεκίνου.
Σύμφωνα με τον Ινδό Nandan Unnikrishnan, διακεκριμένο συνεργάτη του Observer Research Foundation, κι έναν από τους κορυφαίους ειδικούς της Ινδίας σχετικά με τη Ρωσία, «Είναι απίθανο η Ρωσία να σκοπεύει να καταλάβει όλη την Ουκρανία. Επομένως, το ερώτημα θα ήταν να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι θα θεωρούσαν οι Ρώσοι ως νίκη και τι θα σήμαινε μια τέτοια νίκη για τους Αμερικανούς και για την Ουκρανία».
Από την πλευρά του ο γηραιός και πολύπειρος John Mearsheimer, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο είναι αφοριστικός: «Νομίζω ότι η Ουκρανία έχει ήδη χάσει τον πόλεμο. Έχει χάσει το 20% του εδάφους της, σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου. Και δεν πρόκειται να κατακτήσει αυτό το έδαφος και να το πάρει πίσω, όπως αποδείχθηκε στην αποτυχημένη αντεπίθεση του περασμένου έτους. Το κλειδί για να καταλάβουμε πού κατευθύνεται αυτός ο πόλεμος είναι να γνωρίζουμε ότι πρόκειται για έναν πόλεμο φθοράς. Πρόκειται για δύο στρατούς που στέκονται αντιμέτωποι και χτυπάνε ο ένας τον άλλον. Και το ερώτημα είναι, ποιος στρατός αιμορραγεί πρώτος; Και είναι ξεκάθαρο ότι οι Ρώσοι ματώνουν τους Ουκρανούς».
Όπως υποστηρίζει ο Nandan Unnikrishnan αυτή τη στιγμή τα ειρηνευτικά σχέδια της Ουκρανίας και τα ειρηνευτικά σχέδια της Ρωσίας βρίσκονται σε αντίφαση κι ο ίδιος δεν βλέπει έναρξη συνομιλιών μέσα στο 2023. Τα ειρηνευτικά σχέδια της Ουκρανίας βασίζονται ουσιαστικά στην επιστροφή στα σύνορα του 1991, κάτι που δεν είναι αποδεκτό από τη Ρωσία. Η Ρωσία ενσωμάτωσε την Κριμαία το 2014 και, πιο πρόσφατα, πήρε μεγάλα κομμάτια από το Ντόνετσκ, τη Χερσώνα, το Λουγκάνσκ, το Μικολάγιεβ και τη Ζαπορίζια. «Οι Ρώσοι δεν είναι πιθανό να δεχτούν καμία διαπραγμάτευση σε αυτά τα εδάφη» σχολιάζει ο Ινδός αναλυτής.
Πότε θα σταματήσει ο πόλεμος; Οι Ρώσοι φαίνονται διατεθειμένοι να διαπραγματευτούν υπό όρους και θεωρούν ότι οι όποιες διαπραγματεύσεις θα έχουν νόημα μόνο εάν εμπλακούν σε αυτές οι Αμερικανοί. Από τη στιγμή που η Ρωσία θεωρεί την Ουκρανία υποχείριο του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ πιστεύει πως εάν πρόκειται να διεξαχθούν διαπραγματεύσεις, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να είναι παρόν. Για να γίνει κάτι τέτοιο όμως το ΝΑΤΟ θα χρειαστεί να εγκαταλείψει τη ρητορική του, να αποδεχτεί την ουκρανική ήττα και το ειρηνευτικό πλαίσιο που θα θέσουν οι Ρώσοι. Κι αυτό φαντάζει απόμακρο…
——————————————————————————————
Κεντρική Φωτογραφία: Ότι απέμεινε από ένα βομβαρδισμένο σχολείο στην ουκρανική πόλη Λβιβ. 15 Φεβρουαρίου 2024. Φωτογραφία: Roman Baluk
