Διεθνής έρευνα για τον αντίκτυπο της πανδημίας στην ψυχική υγεία φέρνει στο φως ανησυχητικά ευρήματα για τις επιπτώσεις των lockdown στον ψυχισμό των ανθρώπων.
Στην αρχή της πανδημίας της νόσου COVID-19, ελάχιστα ήταν γνωστά για τον αντίκτυπο των κυβερνητικών μέτρων εγκλεισμού σε ολόκληρο τον πληθυσμό. Τα δεδομένα που υπήρχαν ως εκείνη τη στιγμή ήταν από καραντίνες μικρών ομάδων. Αφενός, τέτοιες δραστικές αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα μπορεί να είναι επιζήμιες για την ψυχική υγεία. Αφετέρου, δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για τις συγκεκριμένες επιπτώσεις στη ψυχική υγεία με δεδομένα σε παγκόσμια κλίμακα, κάτι που οδήγησε την ερευνητική ομάδα στη συγκεκριμένη μελέτη.Η έρευνα με τίτλο «Impact of COVID-19 pandemic on mental health: An international study» («Επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στην ψυχική υγεία: Μια διεθνής μελέτη») διεξήχθη στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος COVID-19 IMPACT, το οποίο συντονίζει το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου με επικεφαλής τη Δρ. Μαρία Καρεκλά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και το Δρ. Άγγελο Κασσιανό Ειδικό Επιστήμονα Έρευνας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας στην Ελβετία, με συν-επικεφαλής τον Καθηγητή Andrew Gloster. Έθεσε, δε, στο μικροσκόπιο το αν και κατά πόσο τα lockdown επηρεάζουν την ψυχική υγεία. Έχοντας αυτό το στόχο, η διεθνής ερευνητική ομάδα συνέλεξε δεδομένα από 9.565 άτομα από 78 χώρες και 18 γλώσσες. Τα αποτελέσματα που αξιολογήθηκαν ήταν το άγχος, η κατάθλιψη, τα συναισθήματα και η ευεξία, ενώ οι παράμετροι που μελετήθηκαν συμπεριλάμβαναν τη χώρα διαμονής, καθώς και κοινωνικούς, δημογραφικούς και ψυχολογικούς παράγοντες. Τα ανησυχητικά αποτελέσματα
Στην έρευνα, λοιπόν, διαπιστώθηκε ότι το 10% του δείγματος υποφέρει από κακή ψυχική υγεία, ένα ποσοστό αναμενόμενο και σύμφωνο με άλλες έρευνες. Ωστόσο, η ομάδα διαπίστωσε ότι ένα άλλο ποσοστό 50% εμφάνιζε μέτρια ψυχική υγεία, που στο παρελθόν έχει βρεθεί ότι αποτελεί κίνδυνο για περαιτέρω επιδείνωση. Με την ταυτόχρονη εξέταση παραγόντων κινδύνου και ανθεκτικότητας, η ερευνητική ομάδα βρήκε παράγοντες μεγάλης σημασίας για τη δημόσια υγεία. Δεδομένων των συνεχιζόμενων εξελίξεων στην πανδημία και των οικονομικών συνεπειών της, η προσοχή που πρέπει να δοθεί στην ψυχική υγεία των ανθρώπων παραμένει σημαντική.
Ακόμη, βρέθηκε ότι δύο παράγοντες προέβλεπαν σταθερά αρνητική κλιμάκωση στην ψυχική υγεία: η απώλεια εισοδημάτων σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από το lockdown και έλλειψη πρόσβασης σε βασικές προμήθειες. Στον αντίποδα, παράγοντες που προοιωνίζονταν καλύτερα αποτελέσματα στην ψυχική υγεία ήταν η ύπαρξη κοινωνικής υποστήριξης, το επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και η ικανότητα των ατόμων να ανταποκρίνονται και να προσαρμόζονται με ευελιξία στις καταστάσεις της ζωής τους.
Συνολικά, οι 78 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν σε μεγάλο βαθμό παρόμοιες όσον αφορά τον τρόπο αντιμετώπισης των πολιτών τους. Όσον αφορά την Κύπρο, παρατηρήθηκαν επιπλέον ανησυχητικές, αυξητικές τάσεις όσον αφορά το κάπνισμα. Συγκεκριμένα, ενώ πριν την πανδημία ο μέσος όρος καπνίσματος τσιγάρων από τους συμμετέχοντες κυμαινόταν στα 10 ανά ημέρα, κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος (Απρίλιο – Ιούνιο 2020) ο μέσος ημερήσιος όρος έφτασε στα 20! Επίσης, ένα ποσοστό 29.5% είδε τα εισοδήματα του νοικοκυριού να χειροτερεύουν και ένα 7.5% δεν είχε πρόσβαση σε βασικά αγαθά. «Δεν υποφέρουν όλα τα άτομα το ίδιο και για αυτό πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε άτομα χωρίς κοινωνική υποστήριξη και σε εκείνους των οποίων τα οικονομικά επιδεινώνονται», επισημαίνει ο συνεπικεφαλής της έρευνας Δρ Άγγελος Κασσιανός, Ειδικός Επιστήμονας Έρευνας στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου.
