Παραφυσική δραστηριότητα ή συλλογική τρέλα; Ψυχολογικό σύνδρομο ή απλώς ίχνη ενός αόρατου κόσμου που δεν βλέπουμε και όμως υπάρχει; Το poltergeist παραμένει ανεξήγητο…
Πέτρες πέφτουν βροχή από έναν αόρατο εχθρό, φώτα αναβοσβήνουν ανεξήγητα, αντικείμενα μετακινούνται ή σπάνε χωρίς λόγο. Ρούχα και έπιπλα πυρπολούνται μόνα τους, άνθρωποι και αντικείμενα αιωρούνται, ήχοι απόκοσμοι αναδύονται από τα σκοτάδια. Το θύμα ζει τον απόλυτο τρόμο γιατί ο νους δεν το χωράει και η λογική δεν μπορεί το εξηγήσει. Όσοι υποστηρίζουν ότι έχουν ζήσει τέτοιου είδους φαινόμενα, δεν είναι σε θέση να αποδείξουν την φρικιαστική εμπειρία τους, εκτός και αν υπάρχουν μάρτυρες που επιβεβαιώνουν τον ισχυρισμό.
Η λέξη για αυτού του τύπου την παραφυσική δραστηριότητα είναι πολτεργκάιστ (poltergeist) και σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «θορυβώδες πνεύμα» ή «θορυβώδες φάντασμα». Το πολτεργκάιστ εμφανίζεται σπάνια, όμως όταν τελικά κάνει αισθητή την παρουσία του, κάθε φόβος που κρύβεται στο ασυνείδητο βρίσκει τη χαραμάδα που τον φέρνει στην επιφάνεια. Όπως υποστηρίζουν οι μελετητές και οι λάτρεις του αποκρυφισμού, το φαινόμενο συνήθως είναι αβλαβές όμως μπορεί και να αποβεί μοιραίο, καθώς τα πνεύματα – διώκτες κλιμακώνουν τις βίαιες και απρόβλεπτες επιθέσεις τους.
Το πιο γνωστό περιστατικό πολτεργκάιστ παγκοσμίως είναι η περίπτωση του Λονδίνου, που εμφανίστηκε μεταξύ 1977 και 1979, όταν η Peggy Hodgson κάλεσε τη Μητροπολιτική Αστυνομία στο σπίτι της στην οδό Green Street στο Enfield, ισχυριζόμενη ότι είχε δει έπιπλα να μετακινούνται και ότι δύο από τα τέσσερα παιδιά της, η 13χρονη Margaret και η 11χρονη Janet, άκουγαν ανεξήγητα χτυπήματα στους τοίχους. Μια αστυνομικός που βρέθηκε στον τόπο του συμβάντος ανέφερε ότι είδε μια καρέκλα που ταλαντεύτηκε, αλλά δεν κατάφερε να προσδιορίσει την αιτία της κίνησης. Μετά την εμφάνιση των πρώτων ήπιων φαινόμενων ακολούθησαν άλλα, με μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια όπως φωνές, δυνατοί θόρυβοι, αναποδογυρισμένες καρέκλες και παιδιά να σηκώνονται στον αέρα. Μέσα στα δύο χρόνια που ακολούθησαν, περισσότερα από τριάντα άτομα (αστυνομικοί, γείτονες, ερευνητές, δημοσιογράφοι) υποστήριξαν ότι είδαν βαριά έπιπλα να μετακινούνται μόνα τους, αντικείμενα να ίπτανται στα δωμάτια και τα δύο κορίτσια να αιωρούνται σε αρκετό ύψος, ενώ υπήρξαν και ηχητικές καταγραφές ακατάληπτων φωνών που μελετώνται μέχρι και σήμερα. Η ιστορία πήρε μεγάλη δημοσιότητα με τη Daily Mirror να καλύπτει τα γεγονότα (ή τους ισχυρισμούς;) μέχρι που έληξαν οι αναφορές το 1979.
Σαράντα τέσσερα χρόνια μετά, το πολτεργκάιστ του Λονδίνου εξακολουθεί να θεωρείται η σημαντικότερη περίπτωση παραφυσικής δραστηριότητας, διατηρώντας το ενδιαφέρον των ερευνητών.
Όμως και στην Ελλάδα έχουν υπάρξει αναφορές για ανεξήγητα, τρομακτικά φαινόμενα και στοιχειωμένους χώρους. Σε ένα καφενείο του Μεσολογγίου το 1926, σε ένα σπίτι στη Λαμία το 1929, στην οικία ενός ιερέα στις Τζιτζιφιές το 1931, σε ένα τριώροφο στη Μακρίσια Ηλείας το 1933, σε μια μονοκατοικία της Λεωφόρου Κηφισιάς το 1952, είναι ορισμένα περιστατικά πολτεργκάιστ στα οποία είχε αναφερθεί εκτενώς και ο Τύπος της εποχής.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο άνθρωπος που καλούταν να ερευνήσει, να εξηγήσει και ίσως να δώσει λύση στο παραφυσικό πρόβλημα των θυμάτων ήταν ο Άγγελος Τανάγρας (1877 – 1971), ο οποίος ήταν γιατρός του Πολεμικού Ναυτικού και λογοτέχνης με πλούσιο έργο. Το πραγματικό του επίθετο ήταν Ευαγγελίδης όμως έμεινε στην ιστορία με το Τανάγρας που ήταν το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο. Με σπουδές σε Αθήνα και Βερολίνο, αφιερώθηκε στην παραψυχολογία και ως πρωτοπόρος στην μελέτη του είδους, ίδρυσε την «Εταιρία Ψυχικών Ερευνών» στην Ελλάδα. Ο Α. Τανάγρας επιθεωρούσε τους χώρους που εμφανίζονταν τα φαινόμενα και μελετούσε τα θύματα. Σε αρκετές περιπτώσεις είχε φτάσει στο συμπέρασμα ότι τα τρομακτικά γεγονότα οφείλονταν σε κάποιο από τα άτομα που ζούσε στον χώρο το οποίο διέθετε κάποιου είδους τηλεκινητικές δυνάμεις που δεν γνώριζε, δίνοντας τέλος τον τρόμο και τη φρίκη των ενοίκων.
Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει με σαφήνεια τι κρύβεται πίσω από την εμφάνιση τέτοιων φαινομένων…