Αντικαταθλιπτικά για γάτες, χάπια αδυνατίσματος για σκύλους, ψυχοθεραπεία στο κτηνιατρείο. Όταν τα προβλήματα του δικού μας τρόπου ζωής δαγκώνουν και γρατζουνούν τα συμπαθή τετράποδα η επίσκεψη στον animal psychologist είναι επιβεβλημένη.
Είναι ο σκύλος σας ψυχαναγκαστικός, υπέρβαρος, ανήσυχος ή εμφανίζει το σύνδρομο του αποχωρισμού; Συμπεριφέρεται η γάτα σας σαν το αιλουροειδές που παραμονεύει στη ζούγκλα το θήραμά του, έτοιμη να σας κατασπαράξει; Μήπως οι τετράποδοι φίλοι σας πάσχουν από κατάθλιψη, εγκεφαλική δυσλειτουργία ή ακόμη και σχιζοφρένεια; Ίσως πρέπει να επισκεφτούν ψυχολόγο, να εξεταστούν και να πάρουν την κατάλληλη αγωγή: αγάπη και στοργή, αλλά και εκπαίδευση και ψυχοφάρμακα.
Σίγουρα ακούγεται παράδοξο, αλλά για την αμερικανική κοινωνία του σήμερα κάτι τέτοιο φαίνεται απόλυτα φυσικό. Η ψυχολογία -από τη γνωστική μέχρι την κανονιστική- ο συμπεριφορισμός και η χημεία ενώνουν τις δυνάμεις τους για να προσφέρουν λύσεις στα προβλήματα των καλύτερων φίλων του ανθρώπου. Σκυλιά που περιστρέφονται γύρω από τον εαυτό τους μέχρι να πέσουν «ξερά», άλλα που πέφτουν αυτοκτονικά στις ρόδες των αυτοκινήτων και άλλα που μπορείς να τα εμπιστευτείς μόνο αν φορούν φίμωτρο. Γάτες που αρνούνται την τροφή τους όταν το αφεντικό πάει διακοπές και τις αφήνει πίσω, που ακονίζουν τα νύχια τους στις κουρτίνες και που αρνούνται να φερθούν με ευγένεια. Όλα αυτά, σύμφωνα με τους επιστήμονες, μπορεί να είναι συμπτώματα ψυχικής νόσου. Ευτυχώς θεραπείες υπάρχουν.
Το Clomicalm είναι το αντικαταθλιπτικό της Novartis. Προορίζεται αποκλειστικά για κατοικίδια. Η δραστική του ουσία είναι παρόμοια με αυτή που χορηγείται στους ανθρώπους, για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Για να καλμάρει τα νεύρα. Το Slentrol της Pfizer, πάλι, είναι το πρώτο εγκεκριμένο φάρμακο για την παχυσαρκία των σκύλων, ενώ το Anipryl φέρεται να ενισχύει τη λειτουργία της μνήμης. Υπάρχει επίσης και το Reconcile της φαρμακευτικής Eli Lilly. Η μόνη του διαφορά με το Prozac είναι ότι έχει γεύση βοδινού και είναι μασώμενο. Θεωρείται ιδανικό για τη θεραπεία του συνδρόμου του αποχωρισμού. Το 15% των σκύλων στην Αμερική πάσχουν από αυτό. Είναι ικανοί να διαλύσουν το σπίτι μέχρι να γυρίσει το αφεντικό τους, αν προηγουμένως δεν έχουν λιποθυμήσει από το στρες που τους δημιουργεί η απουσία του.
Με αυτά και με εκείνα, το 2020 η φαρμακευτική δαπάνη για φάρμακα κατοικίδιων και ιατρικές υπηρεσίες ανήλθε κοντά στα 30 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ τα χρήματα που δαπανήθηκαν για τη σίτιση των κατοικιδίων πλησίασε τα 37 δισεκατομμύρια δολάρια. Καλύτερα να τα ταΐζεις κατά μία έννοια, δηλαδή. Όλο αυτό θα μπορούσε εύκολα κάποιος να ισχυριστεί, ότι δεν αποτελεί παρά ένα ακόμη επικερδές καπρίτσιο του μάρκετινγκ, το οποίο επιδιώκει τώρα να εξανθρωπίσει τα ζώα, με το αζημίωτο βέβαια: Οι επιχειρησιακοί βραχίονες μεγάλων φαρμακευτικών που ασχολούνται με την παραγωγή τέτοιων φαρμάκων είδαν τα κέρδη τους να πολλαπλασιάζονται τα τελευταία χρόνια, δείγμα ότι οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ανταποκρίνονται. Ωστόσο, το θέμα δεν είναι μόνο επιχειρηματικό. Είναι και επιστημονικό, νοτισμένο από τις φιλοσοφικές αναζητήσεις αιώνων. Η συζήτηση περί ύπαρξης ψυχής και νου στα ζώα ξεκινάει από τα χρόνια του Αριστοτέλη, περνάει μέσα από την Αναγέννηση, το Διαφωτισμό, την εξελικτική θεωρία του Δαρβίνου και φτάνει ως τις μέρες μας. Σήμερα, ένας σχετικά νέος επιστημονικός κλάδος (cognitive ethology) χρησιμοποιεί στοιχεία από την ψυχολογία, τη βιολογία και την κοινωνιολογία για να αποσαφηνίσει τι υπάρχει μέσα στην καρδιά και τα μυαλό των ζώων. Όλα αυτά, εκτός από το να γεμίζουν τα ταμεία των φαρμακευτικών και να ανεβάζουν τη θέση των ζώων στην κοινωνία εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τη φύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα κατοικίδια σήμερα. Για παράδειγμα, μπορεί ένα κατοικίδιο που ζει σε ένα μικρό διαμέρισμα -χωρίς ζωτικό χώρο και χωρίς ευκαιρία για δράση- να μην είναι νευρωτικό; Είναι ηθικές και δικαιολογημένες οι ανθρώπινες επιδιώξεις που αποσκοπούν στην αλλαγή (ή μήπως νόθευση) της συμπεριφοράς των κατοικίδιων; Μέχρι ποιου βαθμού είναι εφικτή η εξημέρωση των ζώων τελικώς και πόση συνταγογραφούμενη χημεία μπορούν να αντέξουν για να μας αντέξουν;
Διαβάστε στην gallery, επάνω, ενδιαφέροντα στοιχεία για την ψυχική υγεία των σκυλιών. (Κάντε expand τη φωτογραφία για να διαβάσετε τη λεζάντα).
