Τριάντα χρόνια μετά το θάνατό του, η μοντέρνα τέχνη και το queer κίνημα εξακολουθούν να τον θεωρούν πολύ σημαντικό για να τον προσπεράσουν.
ΟDavid Wojnarowicz (1954 – 1992) θεωρείται ένας από τους πιο εμβληματικούς queer εικαστικούς καλλιτέχνες των ΗΠΑ κι έχει συνδεθεί με μια από τις πιο γόνιμες φάσεις της αμερικανικής μοντέρνας τέχνης αλλά και με μια περίοδο κοινωνικής συντηρητικοποίησης – την «Reagan era». Υπήρξε ζωγράφος, φωτογράφος, συγγραφέας, έχει σκηνοθετήσει φιλμ μικρού μήκους ενώ υπήρξε μουσικός, στιχουργός και συνθέτης και έπαιξε για λίγο με την νεοϋορκέζικη post punk μπάντα «3 Teens Kill 4».
Με αφορμή την επέτειο του θανάτου του -σε ηλικία 37 ετών από AIDS– και με τη βοήθεια ενός ντοκιμαντέρ για τον ίδιο το οποίο κυκλοφόρησε πέρυσι, ο David Wojnarowicz επανέρχεται στην επικαιρότητα για να θυμίζει σε όλους μας ότι οι μάχες τις οποίες έδωσε με πείσμα και πάθος, εκεί πίσω στα 80s, δεν έχουν ακόμα κερδηθεί.
Στο βιογραφικό ντοκιμαντέρ «Wojnarowicz: F**k You F*ggot F**ker» (2021), ο σκηνοθέτης Chris McKim έβαλε όλη του την ψυχή. Για τη δημιουργία του συλλέχτηκε περιεχόμενο από τις βιντεοταινίες του ίδιου του Wojnarowicz, ενσωματώθηκαν σχόλια του βιογραφούμενου, και θέσεις του για διάφορα πολιτικά ζητήματα. Ακούμε επίσης ηχογραφημένα φωνητικά μηνύματα που άφηναν στον τηλεφωνητή του φίλοι και συγγενείς, μεταξύ αυτών κι ο μέντορας του, ο κορυφαίος αμερικανός φωτογράφος Peter Hujar (1934 – 1987). Όσον αφορά το soundtrack του ντοκιμαντέρ ακούμε κομμάτια από κασέτες του καλλιτέχνη, που χρονολογούνται από το 1976.
Ο Chris McKim δεν γνώρισε τον Wojnarowicz. Για να φτιάξει εκ των υστέρων το προφίλ του, χρησιμοποίησε ηχογραφήσεις και έργα του Wojnarowicz με αποτέλεσμα, ο θεατής να βλέπει τη ζεστή ματιά ενός τρίτου ατόμου, στη ζωή ενός μεγάλου καλλιτέχνη. Το φιλμ μας πηγαίνει πίσω στα παιδικά χρόνια του καλλιτέχνη, μια σκληρή εποχή στην οποία βρίσκουμε έναν βίαιο πατέρα που ξυλοφορτώνει τα παιδιά του και μια μάνα που προσπαθεί να ξεφύγει. Το οικογενειακό περιβάλλον συντρίβει τον Wojnarowicz στην προεφηβική του ηλικία. Μετά το διαζύγιο των γονιών του, ο μικρός θα καταλήξει μόνος στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Για ένα άφραγκο, queer, νεαρό αγόρι, η χρήση ναρκωτικών και η εκπόρνευση θα είναι μονόδρομος ο οποίος όμως τον αφήνει συχνά λιπόθυμο στις γωνιές των δρόμων του Μανχάταν.
Θα καταφέρει να αποφοιτήσει από το High School of Music & Art του Μανχάταν και να εισέλθει στον μαγικό κόσμο των avant- garde καλλιτεχνών του East Village. Σε ηλικία 25 χρονών αρχίζει να εκθέτει έργα του, κυρίως ταινίες μικρού μήκους και στένσιλ ενώ την ίδια περίοδο κάνει στις γειτονιές της Νέας Υόρκης graffiti που εντυπωσιάζουν.
Η ζωή του Wojnarowicz μόλις είχε ξεκινήσει στην underground πολιτιστική σκηνή και τα ταλέντα του ήταν πολλά, αναδυόμενος σε μια εποχή αξιοσημείωτης εφευρετικότητας αλλά ταυτόχρονα, σε μια εποχή αυξανόμενης αστικής καταστροφής. Ωστόσο, τίποτα δεν μπορούσε να σταματήσει τη δημιουργικότητά του. Το έργο του Wojnarowicz είναι πλούσιο: δημιούργησε μια μεγάλη ποσότητα εικαστικών έργων, όπως πίνακες ζωγραφικής, κατασκευές κ.ά. Έγραφε τραγούδια και τα ερμήνευσε επίσης σε διάφορα μέρη. Άρχισε να ζωγραφίζει στους τοίχους ενός εγκαταλειμμένου κτηρίου και μάλιστα το μετέτρεψε σε «μυστική» γκαλερί με πολλούς underground καλλιτέχνες να την επισκέπτονται για να προσθέσουν τη δική τους καλλιτεχνική πινελιά. Μαζί του στο ταξίδι αυτό, ο Peter Hujar, φωτογράφος, φίλος και μέντορας, που στάθηκε στο πλευρό του Wojnarowicz σε όλη την καλλιτεχνική του καριέρα, τόσο ως άτομο που τον καθοδηγούσε αλλά και ως έμπνευση.
Ο Wojnarowicz‘s συμμετείχε στον αγώνα κατά του AIDS καθώς η ασθένεια αποδεκάτιζε την LGBT κοινότητα των ΗΠΑ. Η προσέγγισή του απέναντι στην τέχνη παρέμενε βαθιά πολιτική αφού ο ίδιος δεν ήθελε να απολαμβάνουν την τέχνη του οι λευκοί, πλούσιοι ρεπουμπλικάνοι καθώς τα έργα του απέπνεαν από τη μια την απάθειά του για το κοινωνικό status κι από την άλλη τον χλευασμό ενάντια στο κατεστημένο της χώρας του.
Το 1987, ο θάνατος του Peter Hujar από AIDS συνέτριψε τον Wojnarowicz και η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε μέχρι τον δικό του θάνατό από AIDS, σε ηλικία 37 ετών, το 1992, μόλις τέσσερα χρόνια μετά τη διάγνωσή του. Παρόλα αυτά, ο Wojnarowicz παρέμεινε δημιουργικός μέχρι την τελευταία του πνοή.
Το ντοκιμαντέρ του McKim είναι σχεδόν εξ’ ολοκλήρου βασισμένο σε αρχειακό υλικό, ωστόσο στο τέλος, ο επιζών σύντροφος του Wojnarowicz, Tom Rauffenbart, εμφανίζεται να επισκέπτεται το 2018, το Whitney Museum of American Art για να δει τη ρετροσπεκτίβα στο έργο του με τίτλο «David Wojnarowicz: History Keeps Me Awake at Night» την οποία είχαν επιμεληθεί ο εικαστικός David Kiehl και ο ιστορικός τέχνης David Breslin.
Τριάντα χρόνια μετά τον θάνατό του, η καλλιτεχνική και η LGBT κοινότητα τιμούν τη μνήμη του, την τέχνη του και τον αγώνα του ως ένας queer άνθρωπος που πάλευε για τη θέση του τόσο στην καλλιτεχνική σκηνή όσο και στην κοινωνία.
Πάρτε μια γεύση από το trailer εδώ
