Ένα σπάνιο φωτογραφικό ντοκουμέντο από τις πρώτες εργασίες αποκατάστασης του κορυφαίου βυζαντινού μνημείου και συμβόλου της Χριστιανοσύνης, που ξεκίνησαν το 1930.
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης η Αγιά Σοφιά μετατράπηκε από τους Οθωμανούς σε ισλαμικό τέμενος. Τα ψηφιδωτά μωσαϊκά, οι τοιχογραφίες και οι αγιογραφίες αφαιρέθηκαν ή επικαλύφθηκαν για να δοθεί στον ιερό χώρο του Χριστιανισμού ο χαρακτήρας και η μορφή ενός τζαμιού. Αργότερα προστέθηκαν και οι τέσσερις μιναρέδες. Το οποίο λειτούργησε έτσι μέχρι περίπου το 1930, όταν ο Κεμάλ Ατατούρκ, θεμελιωτής της κοσμικής Τουρκίας και του εκμοντερνισμού της -όσο μπορεί να ειπωθεί αυτό- δέχτηκε να τη μετατρέψει σε Μουσείο, ύστερα από αμερικανικές και ελληνικές πιέσεις. Λέγεται ότι αυτός που τον έπεισε ήταν ο αρχαιολόγος Τόμας Γουίτμορ (Thomas Whittemore), ιδρυτής του Ινστιτούτου Βυζαντινών Σπουδών της Αμερικής. Μέσω αυτού βρέθηκαν και τα κεφάλαια για να ξεκινήσει η αποκατάσταση του εσωτερικού του ναού, αλλά και της ευρύτερης δομής. Ήταν το 1931 όταν ξεκίναγε το μεγάλο αυτό έργο, με τις φωτογραφίες που ακολουθούν να δίνουν μια συγκινητική εικόνα για το κορυφαίο μνημείο της Ορθοδοξίας, αλλά και μια καλή αίσθηση για το πώς ήταν τον περασμένο αιώνα.
Αll photographs are courtesy of Harvard Library Digital Collections