Από τον Πόε μέχρι τον Μπουκόφσκι και από τον Χέμινγουεϊ μέχρι τον Πικάσο και τον Νταλί, διανοούμενοι και δημιουργικοί άνθρωποι αναγνώρισαν στις γάτες ένα ανώτερο είδος ζωής και τις ύμνησαν μέσα από το έργο τους.
Οι γάτες και οι συγγραφείς δεν θα μπορούσαν παρά να είναι φίλοι, καθώς έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά -απολαμβάνουν την μοναξιά και την ηρεμία, είναι ανεξάρτητοι, μπορούν να ζήσουν για ώρες στο δικό τους σύμπαν και να παραμείνουν καθισμένοι για ώρες στο γραφείο τους. Το ίδιο ισχύει και για τους καλλιτέχνες, ειδικά εκείνους που ασκούν μια τέχνη όπως η ζωγραφική.Ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε συνήθιζε να λέει πως «μακάρι να μπορούσα να γράψω τόσο αινιγματικά όσο είναι μια γάτα», ενώ υπάρχει μια λιθογραφία του ζωγράφου Τσαρλς Ράιτ Μιλς (Charles Mills) που απεικονίζει τον συγγραφέα να γράφει με έναν γάτο πάνω στον ώμο του. Κι αν τον έχουν εμπνεύσει οι γάτες – ποιος μπορεί άλλωστε να ξεχάσει τον Πλούτωνα, πρωταγωνιστή στο διήγημά του «ο Μαύρος Γάτος»;
«Γίνομαι αμέσως φίλος και σύντροφος με όποιον αγαπά τις γάτες, χωρίς να χρειάζονται περαιτέρω συστάσεις», συνήθιζε να λέει ο Μαρκ Τουέιν (Mark Twain), οπαδός των πιο βελούδινων συγκατοίκων μας. Ο Twain ίσως είναι ένας από τους καλύτερους εκπρόσωπους του είδους των γατόφιλων. Είχε 19 γάτες στο σπίτι του, για τις οποίες σκαρφιζόταν υπέροχα ονόματα όπως: Apollinaris, Beelzebub, Blatherskite, Buffalo Bill, Satan, Sin, Sour Mash, Tammany, Zoroaster και πολλά, πολλά άλλα. Συνήθιζε, δε, να φωτογραφίζεται με το λευκό του κοστούμι έχοντας πάντα γαντζωμένο ένα γατούνι πάνω του.
Οπαδοί του μυστηρίου ορκίζονται στο αθόρυβο περπάτημά τους. Λάτρης είναι βέβαια ο Στίβεν Κινγκ αλλά και ο παιγνιώδης Ρέι Μπράντμπερι· «το μυστικό της δημιουργικότητας είναι να συμπεριφέρεσαι στις ιδέες σου όπως στις γάτες: να τις κάνεις να σε ακολουθούν». Αυτό είναι κοινό μυστικό ανάμεσα στους γατόφιλους: το ξέρεις πως ποτέ δεν μπορείς να κάνεις μια γάτα να σε υπακούσει ή να σε ακολουθήσει. Μπορείς μόνο να την εμπνεύσεις, να της παρακινήσεις το ενδιαφέρον για να μπει στη διαδικασία να σου δώσει μια ευκαιρία. Και πότε συμβαίνει αυτό; Όταν διαπιστώσει πως είσαι σε θέση να
την αναγνωρίσεις ως ισότιμο πλάσμα.
Οι γάτες, πλάσματα μαγικά, έχουν εξάλλου εξημερώσει και τα πιο σκληρά αγόρια, όπως τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Η «Χιονόμπαλα» (Snowball) ήταν ο πρώτος έρωτας του Hemingway, ένα εξαδάκτυλο γατάκι που τού χάρισαν σε ένα ταξίδι του στην Κούβα. Το πήρε μαζί του πίσω στην Αμερική και το άφησε στο κτήμα να διαιωνίσει το είδος του, φτάνοντας κάποτε να έχει πάνω από είκοσι γάτες -μάλιστα τα πολυδάκτυλα γατιά αποκαλούνται και «γάτες του Hemingway». Σε φωτογραφίες θα δούμε γάτους πάνω στο γραφείο του ή δίπλα στο πιάτο του, να τους ταΐζει μέχρι και καλαμπόκι.
Μεγάλη αδυναμία στις γάτες είχε και ο Τσαρλς Μπουκόφσκι. «Όταν δεν αισθάνομαι καλά / το μόνο που χρειάζεται / είναι να παρατηρώ τις γάτες μου / και η δύναμή μου επιστρέφει./ Μελετώ αυτά τα πλάσματα/ είναι οι δάσκαλοί μου» έγραφε ο Bukowski.
Αν και τον απόλυτο ύμνο για τις γάτες έχει μάλλον γράψει ο Τ.S Elliot. Το 1939 ξαφνιάζει τον κόσμο των γραμμάτων όταν συνθέτει σε ένα ενιαίο έργο τα ποιήματα που έγραφε κι έστελνε στα βαφτιστήρια του με πρωταγωνιστές τις αγαπημένες γάτες του. Στο «Το Εγχειρίδιο πρακτικής γατικής του γέρο-Πόσουμ» δεν μπορεί κάποιος παρά να συγκινηθεί βαθιά, καθώς κάτω από κάθε γατοχαρακτήρα που χτίζει αποκαλύπτεται από τις λεπτομέρειες και την ιστορία που επινοεί ο Elliot την απύθμενη τρυφερότητα για τα αιλουροειδή. «Το να βαφτίζεις τα γατιά έχει μια δυσκολία…/ Δεν είναι επιπόλαιη κι ανάλαφρη ασχολία/ Καθόλου δεν τρελάθηκα και δεν το λέω αστεία:/ Κάθε μια γάτα ονόματα πρέπει να έχει τρία!/ Ένα, να τη φωνάζουμε στην οικογένειά της/ Ας πούμε Βίκτωρ, Αύγουστος, Τζωρτζίνα, Ιπποκράτης/ Ας πούμε Μέρλιν, Τζόναθαν, Αλόνζο, Μανταλένα/ Καθημερινά ονόματα, καλά συνηθισμένα Ονόματα για τζέντλεμεν και άλλα για κυρίες/ Ας πούμε Πλάτων, Άδμητος, Ηλέκτρα, Ευρυάλη/ Μα όλα αυτά είναι κοινά, και θα τα έχουν κι άλλοι…» (από τις εκδ. Άγρα, μτφ. Παυλίνα Παμπούδη). Τέτοια επιτυχία γνώρισε το βιβλίο που το 1982 έγινε λιμπρέτο για μιούζικαλ, το διάσημο πλέον Cats του Andrew Lloyd Webber που παίζεται έκτοτε στα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου.
Και τα ονόματα στη λίστα με τους συγγραφείς που έχουν υμνήσει τις γάτες συνεχίζονται: Jorge Luis Borges (Μπόρχες), William Burroughs (Μπάροουζ), Sylvia Plath, Doris Lessing, Έρμαν Έσσε (Hermann Hesse), Νil Geiman, Χαρούκι Μουρακάμι (Haruki Murakami).
Γάτες ζωγράφισε εξάλλου και ο Πάμπλο Πικάσο, διάσημος ζωόφιλος. Στους πίνακές του βλέπουμε γάτες να πιάνουν πουλιά και να καταβροχθίζουν αστακούς, αλλά και να στρογγυλοκάθονται στην αγκαλιά γυναικών (βλ. «Γυναίκα και Γάτα», «Η Ζακλίν καθιστή με τη γάτα της» κ.ά). Τα ίδια ίσχυαν και για τον μεγάλο ζωγράφο Ανρί Ματίς, που συζούσε πάντοτε με γάτες.
Ο Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ είχε ζωγραφίσει επίσης αρκετούς πίνακες με θέμα τις γάτες. Ίσως ένα από τα καλύτερα έργα του είναι το «Παιδί με γάτα» (πάνω), το πορτρέτο της ανιψιάς του Εντουάρ Μανέ να κρατάει μία γάτα. Ας μην ξεχνάμε όμως και τη διάσημη σουεραλιστική φωτογραφία που δείχνει τον Νταλί, τρεις μαύρες γάτες και νερό να στροβιλίζονται, ένα έργο για το οποίο συνεργάστηκε με τον φωτογράφο Philippe Halsmann (κεντρική φωτό θέματος).
Τέλος, ο αμερικανός φωτογράφος Walter Chandoha, αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στο να φωτογραφίζει γάτες, δίνοντας μας μέσα στα χρόνια καταπληκτικές δουλειές όπως αυτή που βλέπετε πάνω, από το στούντιό του στο Λογκ Άιλαντ.
Ένα πολύ σπουδαίο βιβλίο από το οποίο είναι και ορισμένες από τις φωτό του θέματος και το οποίο πραγματεύεται τη σχέση καλλιτεχνών, συγγραφέων με τις γάτες είναι το “Artists and their Cats”, που μπορείτε να βρείτε εδώ.
