Κανείς δεν λέει «όχι» σε λίγες ακόμη γουλιές γνώσης, ειδικά όταν πρόκειται για το δημοφιλέστερο ρόφημα στον κόσμο -ετησίως καταναλώνονται πάνω από 8 εκατομμύρια τόνοι στον πλανήτη, με το 80% των κατοίκων του να τον πίνει καθημερινά.
Στις μέρες μας, με τις υπερσύγχρονες οικιακές μηχανές καφέ, το να απολαμβάνει κάποιος έναν καπουτσίνο με πλούσιο αφρόγαλα ή έναν έξτρα αρωματικό εσπρέσο με όλη του την κρέμα, είναι κάτι όχι μόνο εύκολο αλλά και ένα βασικό προαπαιτούμενο καθημερινής ευζωίας. Για αυτό και κάθε γνώση που περιγράφει την εξέλιξή της έχει την αξία της.Ανακάλυψη
Ο καφές χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τους Αιθίοπες αρκετούς αιώνες προ Χριστού και την ανακάλυψή του συνοδεύουν ενδιαφέροντες μύθοι, με επικρατέστερο τον παρακάτω: Οι εξαιρετικές ιδιότητες του καφέ ανακαλύφθηκαν πρώτα από έναν Αιθίοπα γιδοβοσκό, ο οποίος παρατήρησε πως τα ζώα του γίνονταν πιο δραστήρια όταν βοσκούσαν από τα φύλλα και τους καρπούς ενός συγκεκριμένου δέντρου.
Διάδοση
Η πρώτη επίσημη αναφορά για αυτόν γίνεται το 900 μ.Χ. σε κείμενο Πέρση γιατρού, ενώ η χρήση του καφέ στις αραβικές χώρες καθιερώθηκε επίσημα το 14ο αιώνα. Η σημασία που έδιναν οι Άραβες στον καφέ αναδεικνύεται από το γεγονός πως απαγορευόταν αυστηρά η εξαγωγή των σπόρων του φυτού.
Εξαγωγή
Η πρώτη εξαγωγή έτοιμου προϊόντος έγινε στη Βενετία στα τέλη του 16ου αιώνα. Αρχικά, ο καφές προωθούνταν από τους Βενετούς εμπόρους ως εξωτικό είδος, όμως ο Πάπας Κλήμης Η΄, ενθουσιασμένος από την ιδιαίτερη γεύση του, τον ονόμασε «χριστιανικό ρόφημα», γεγονός που εκτίναξε στα ύψη τη δημοτικότητά του στην Ευρώπη.
Εδραίωση
Η Αμερικανική ήπειρος γνώρισε τον καφέ λίγο αργότερα, στις αρχές του 18ου αιώνα από Γάλλους αποίκους. Τα πρώτα δέντρα καφέ καλλιεργήθηκαν μαζικά στη Βραζιλία, η οποία σύντομα έγινε πρώτη δύναμη στην παραγωγή καφέ παγκοσμίως, θέση που διατηρεί ως σήμερα, αν και είχαν προηγηθεί σποραδικές καλλιέργειες και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Ποικιλίες
Ο καφές μπορεί να έχει πολλές μορφές και γεύσεις, όλοι οι τύποι του όμως –από τον ελληνικό ως τον φίλτρου και τον εσπρέσο– προέρχονται από 2 μόνον είδη καφεόδεντρου. Το πιο διαδεδομένο είναι το δέντρο arabica, από το οποίο προέρχεται η ομώνυμη ποικιλία και καλύπτει πλέον του 75% της παγκόσμιας παραγωγής. Η arabica οφείλει τη δημοτικότητά της στην έντονη αρωματική γεύση της, την υψηλή ποιότητά της και τη χαμηλή περιεκτικότητά της σε καφεΐνη (1%).
Το δέντρο robusta και η ομώνυμη ποικιλία έχει μεγαλύτερη αντοχή, ενώ μπορεί να καλλιεργηθεί ακόμα και σε χαμηλότερα υψόμετρα όπου η arabica δεν ευδοκιμεί. Η γεύση της είναι πιο γήινη και λιγότερο αρωματική και επιλέγεται για τον στιγμιαίο κυρίως καφέ, έχοντας μάλιστα διπλάσια ποσότητα καφεΐνης από την Arabica. Οι διάφορες μορφές τυποποιημένου και συσκευασμένου καφέ όπως τις βρίσκουμε στο σουπερμάρκετ προέρχονται από ανάμειξη (blend) και των 2 ειδών σε διάφορες αναλογίες, αλλά και από διαφορετικές επεξεργασίες και καβουρδίσματα οι οποίες δίνουν τους διάφορους τύπους (ελληνικό, εσπρέσο, φίλτρου κ.λπ.), αλλά και τον ιδιαίτερο αρωματικό και γευστικό τους χαρακτήρα.
